Fransa'nın başkenti Paris'te, Fransız hükümetinin anayasal reform tasarısına karşı harekete geçen Yeni Kaledonya'nın yerli halkı Kanaklara destek amacıyla konferans düzenlendi.

Konferansta, Fransa'nın, Hint Pasifik'teki kolonisi Yeni Kaledonya'ya yönelik müdahalesi, kısıtlamaları, Ada'nın Fransız sömürgesinden kurtulma çabası ve bağımsızlık yanlılarının talepleri ele alandı.

Kanaklılarla dayanışma amacıyla düzenlenen konferansa, Kanaky (Yeni Kaledonya) ile Dayanışma Topluluğu üyesi Mina Kherfi, Kaledonya Birliği Genel Sekreteri Dominique Fochi, Fransa'da Genç Kanaklar Hareketi Başkanı Daniel Wea, Kaledonya Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Romuald Pidjo, Yeni Kaledonya'da işçi sendikası USTKE'nin başkan yardımcısı Rock Haocas, bağımsızlık yanlısı Kanak Sosyalist Ulusal Kurtuluş Cephesi Partisi (FLNKS) Dış İlişkiler Daimi Sekreteri Mickael Forrest ve Yeşiller (EELV) Partisi milletvekili Sandrine Rousseau ile çok sayıda davetli katıldı.

Etkinlikte 13 Mayıs'tan bu yana Yeni Kaledonya'daki olaylarda yaşamını yitirenler için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.

Kherfi, Fransız devletinin, yerli halkın seçimlerde etkisini azaltacak anayasal reform girişimi ile Yeni Kaledonya'da 30 yıllık bağımsızlık sürecine karşı geldiğini ifade etti.

"Devlet bu durumu kışkırttı, kıvılcımı ateşledi ve şimdi de bağımsızlık yanlılarını tehdit ederek yangının söndürülmesini istiyor" diyen Kherfi, "Yeni Kaledonya'nın Fransız toprağı olmadığını" belirtti.

Kaledonya Birliği Genel Sekreteri Fochi, "Ülkedeki durum ciddi ve aynı zamanda şaşırmıyoruz, çünkü Yeni Kaledonya toprakları 1853'ten bu yana Fransa tarafından sömürgeleştirilmiş." ifadesini kullandı.

Kanak halkının asla Fransa'nın topraklarını ele geçirmesini kabul etmediğini ve tarihte Ada'da birçok direniş hareketinin yaşandığını kaydeden Fochi, Fransız hükümetinin Yeni Kaledonya'nın tarihini yok saydığını belirtti.

Fochi, "Biz aylardır, yıllardır Fransız hükümetini sömürgeden kurtulma anlaşması olan Noumea Anlaşması'ndan tek taraflı ayrılmanın riski konusunda uyarıyoruz." açıklamasını yaptı.

"Hükümet, Yeni Kaledonya'da yaşananlarının tamamının sorumlusudur"

Tartışmalı anayasal reformun yürürlüğe girdiği takdirde Ada'daki seçmen sayısına 25 bin kişinin ekleneceğine dikkati çeken Fochi, söz konusu reform geri çekilip müzakere tercih edilmesi durumunda Ada'daki 7 kişinin ölümünün engellenebileceğini kaydetti.

Fochi, "Hükümet, Yeni Kaledonya'da yaşananlarının tamamının sorumlusudur." dedi.

Genç Kanaklar Hareketi Başkanı Wea, Kanakların toprağına bağlı bir halk olduğunu vurgulayarak, Ada'da yapılan ve "hayır" oyu ile sonuçlanan 3 bağımsızlık referandumu ile bağımsızlık sürecinin sona ermediğini vurguladı.

"Yeni Kaledonya, Fransa değil"

Kaledonya Birliği Genel Sekreter Yardımcısı Pidjo ise, "Eğer insanlar Yeni Kaledonya'da yaşananların tamamını bilseydi, Fransız vatandaşları bizi dinleseydi, hükümetin, Cumhurbaşkanı (Emmanuel) Macron'un yaptıklarına hak vermezdi." değerlendirmesini yaparak, "Yeni Kaledonya'nın yeniden sömürgeleştirilemeyeceğini" vurguladı.

Anayasal reformla Ada için öngörülen ek seçmen sayısının Yeni Kaledonya'nın bağımsızlık sürecini sekteye uğratacağına dikkati çeken Pidjo, "Yeni Kaledonya, Fransa değil." dedi.

Macron'un Yeni Kaledonya "çıkarması" kendi çıkarları için

USTKE Başkan Yardımcısı Haocas da, Yeni Kaledonya'nın 1986'da, Birleşmiş Milletler'in (BM) sömürgeden kurtulması gereken ülkeler listesinde yer aldığını hatırlattı.

2021'de Fransa'nın Yeni Kaledonya'nın bağımsızlığıyla ilgili düzenlediği referandumun meşru olmadığını belirten Haocas, Macron'un Yeni Kaledonya'ya "kendi çıkarlarını" korumak için gittiğini ifade etti.

FLNKS Dış İlişkiler Daimi Sekreteri Forrest, Kanaklıların Fransız devletine karşı direnmeye devam edeceğini dile getirerek "(Fransız yetkilileri) Büyük dedelerimiz, babalarımızı ezdiler, bugün halen bizi eziyorlar. Ancak direnmek bizim genlerimizde var." dedi.

Milletvekili Rousseau, Ada'da bulunan nikelin yerli halk Kanaklar tarafından yönetilmesi gereken bir doğal kaynak olduğunu belirterek; "(Fransa Ekonomi Bakanı) Bruno Le Maire'in nikelin yönetimini kontrol altına alması, Fransa'nın bu toprakları yeniden kontrol altına alması için bir adım oldu. Böylece Yeni Kaledonya'daki sömürge sürecinde gerçek anlamda bir kötüleşme, derinleşme oldu." ifadelerini kullandı.

Macron'un Yeni Kaledonya dosyasını yönetim şeklinin, Fransız siyasetçinin bu Ada'ya yönelik "sömürgeci" tavrını gözler önüne serdiğini kaydeden Rousseau, "(Macron) Güç kullanıyor, şiddet kullanıyor. Dile getirmeden, aşırı sağcı milislere sırtını dayıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Yeni Kaledonya'yı OHAL'e götüren süreç

Yeni Kaledonya'da Fransız hükümetinin yerel halkın gücünü kırmaya neden olacak anayasal reform girişimine karşı çıkan bağımsızlık yanlıları, 13 Mayıs'tan itibaren harekete geçmişti.

Fransız hükümeti, başta başkent Noumea olmak üzere Ada'nın çeşitli noktalarında harekete geçen bağımsızlık yanlılarına karşı operasyonlar yürütmek üzere bölgeye polis ve jandarma sevk etmişti.

Fransa Başbakanı Gabriel Attal, 15 Mayıs'ta sosyal medya platformu TikTok'un yasaklandığını ve Ada'da olağanüstü hal ilan edildiğini duyurmuştu.

Ada'da Fransız seçmenlerin sayısını artıracak anayasal reformun yürürlüğe girebilmesi için Fransız Parlamentosunun iki kanadının bir arada toplandığı Kongre'de kabul edilmesi gerekiyor.