AB, fonlarının İsrail tarafından kötüye kullanıldığını düşünmüyor

Selen Valente Rasquinho
01.09.2025
Brüksel

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, AB'nin araştırma programı Ufuk Avrupa (Horizon Europe) çerçevesindeki fonların İsrail tarafından kötüye kullanıldığı gerekçesiyle bu aşamada herhangi bir inceleme başlatmayı planlamadığını bildirdi.

Daha fazlası için Instagram’dan takip edin

AB Komisyonu sözcülerinden Thomas Regnier, günlük basın toplantısında, Horizon Europe fonlarının, İsrail'in Gazze'deki soykırımında yaygın olarak kullandığı dron teknolojisine aktarılmasıyla ilgili bir soruyu yanıtladı.

Bir muhabirin, yaptığı araştırma sonucunda AB bütçesinden 50 bin avronun İsrail'in söz konusu teknolojiyi geliştirmesine aktarıldığının "çok açık" olduğu sonucuna vardığını belirtmesi ve AB Komisyonunun bir inceleme başlatıp başlatmayacağını sorması üzerine Regnier, "Fonların sahada kötüye kullanılmamasını sağlamak için mekanizmalarımız mevcut. Bunu çok ciddiye alıyoruz ve bundan daha fazla spekülasyon yapmayacağız." yanıtını verdi.

Regnier, "İsrail, Horizon Europe ile bağlantılı. Orada bir değişiklik yok ve Horizon Europe, sivil projeleri finanse eden araştırma programımız. Elbette, bu sivil boyutun karşılandığından emin olmak için çeşitli mekanizmalarımız var. Gelişimi izlemeye devam ediyoruz. Komisyonun izleme çalışmalarında bir sözleşmeyi feshetme, askıya alma ve ihtiyaç halinde parayı geri alma imkanı bulunuyor." değerlendirmesini yaptı.

Üye ülkeler anlaşamıyor

AB Komisyonu, belli üye ülkelerden gelen baskı üzerine İsrail’in Horizon Europe programındaki katılımını kısmen askıya alma önerisini 28 Temmuz'da AB Konseyine iletmişti.

Ardından AB Konseyi içerisinde önerinin uygulanabilmesi için gerekli nitelikli çoğunluğa ulaşma amacıyla görüşmeler başlamıştı.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ise 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada AB'nin İsrail'e yaptırım kararı almasının mümkün olup olmadığı sorusu üzerine "Pek iyimser değilim çünkü Horizon Europe programına katılımları konusunda oldukça hafif olan bizim önerdiğimiz seçenekte bile, orada bile nitelikli çoğunluğu sağlayamıyoruz." demişti.

Horizon Europe ve İsrail'in katılımı

Horizon Europe programı, AB’nin ekonomik büyüme, teknolojik gelişim ve istihdam yaratmayı hedefleyen başlıca araştırma ve yenilik platformu olarak öne çıkıyor.

İsrail, 2021’de Horizon Europe’a "ortak ülke" olarak AB üye ülkeleriyle eşit şartlarda dahil olmuş ve programa mali katkıda bulunmuştu.

AB Komisyonunun önerisi ise İsrail'in program kapsamında İsrail şirketlerinin özellikle "yüksek riskli ancak yenilikçi" olarak tanımlayan alanlarda yeni hibeler veya yatırım desteği için başvurmasını sağlayan "EIC Accelerator" adlı finansman aracından men edilmesini içeriyor.