Cumhuriyet'in 100. yılı kapsamında hatıra parası basılmadığı iddiası

Aras Fırat Tekeş / 28.10.2023
İstanbul

Türkiye'nin dört bir yanında 29 Ekim 2023 tarihinde kutlanılacak olan "Cumhuriyetin 100. Yılı" kapsamındaki etkinlikler için hazırlıklar aralıksız devam ediyor. Ancak dijital platformlarda bazı kullanıcılar, kutlamalarla ilgili çarpıtılmış bilgileri takipçilerine servis ederek manipülatif içeriklerin dolaşıma girmesine yol açıyor. 

ARKA PLAN VE İDDİALAR

Bir X kullanıcısı, X (eski adıyla Twitter) hesabından yaptığı bir paylaşımda "Cumhuriyetin 100. yılı için hatıra parası basılmaması ayıptan öte bir şey." ifadelerini kullandı. 

Bu iddia farklı hesaplar tarafından benzer ifadeler kullanılarak yeniden paylaşıldı.

BULGULAR

Anadolu Ajansı Teyit Hattı, iddiaların arka planını araştırdı. Yapılan incelemede Cumhuriyetin 100. Yılı için hatıra parası bastırılmadığı yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığı tespit edildi. 

Hazine ve Maliye Bakanlığı, resmi X hesabından yaptığı açıklamada "Bakanlığımızın oluru ile Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğümüz tarafından Cumhuriyetimizin Kuruluşunun 100. Yılı için 5 TL Madeni Tedavül Hatıra parası basımı gerçekleştirmiştir." ifadelerine yer verildi. Hatıra paralarının fotoğrafları kamuoyuyla paylaşıldı. 

Bakanlığın sitesinde paylaşılan metinde aşağıdaki açıklama yer aldı:

29 Ekim 2023 Pazar günü tedavüle verilecek olan 5 TL madeni hatıra paralar, bir defaya mahsus 100 milyon adet basılmıştır. Bu nedenle büyük bir hatıra değeri taşımaktadır.Tedavül Hatıra paranın özellikleri aşağıda açıklanmıştır.

100. Yıl temalı 5 TL Tedavül Hatıra Paranın; İç göbeğinde “Türkiye Yüzyılı” logosu kullanılmıştır. Logonun üzerinde “5” ibaresi, alt kısmında ise “TÜRK LİRASI” ibaresi bulunmaktadır. Dış halkada sekiz köşeli “Selçuklu Yıldızı” motifi ve bu motifin dış hatlarının tekrarı kullanılarak derinlik kazandırılmıştır. Dış halkadaki Selçuklu yıldızının solunda “₺”, sağında ise “TC” sembolleri güvenlik unsuru olarak yer almaktadır. Altta ise basım yılı “2023” tarihi yer almaktadır. Ay ve yıldız dış halka ve göbeğin kesiştiği yere gelecek şekilde konumlandırılmıştır. Paranın ağırlığı 8,25 gram, çapı ise 28,15 milimetredir.

Darphane ve Damga Matbası Genelmüdürlüğü ise resmi sitesinden yaptığı açıklamada; 

"Cumhuriyetimizin Kuruluşunun 100. Yıl Anısına Basılan Hatıra Para" başlıklı metinde, "Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından Türkiye Cumhuriyeti’nin 100.Yılına Özel Hatıra Para basılmıştır.

100. Yıl hatıra paramızın ön yüzünde sırasıyla dairesel olarak; Türkiye Cumhuriyeti’nin ilanından bu güne kadar görev yapan 12 Cumhurbaşkanımızın rölyefleri ile birlikte “Türkiye Cumhuriyeti’nin Yüzüncü Yılı” ve ‘’Türkiye Yüzyılı’’ logoları kullanılmıştır.

Paranın diğer yüzünde; fon olarak geometrik dokuyla çalışılmış Atatürk rölyefi bulunmaktadır. Ön planda ise tekrarlı şekilde ‘’100’’ sayıları ve “Türkiye Cumhuriyeti’nin Yüzüncü Yılı’’ logosu vardır. Bu ‘’100’’ sayıları içinde Cumhuriyetimizin ilanından günümüze kadar her alanda yapılan yeniliklerin bir kaçına vurgu yapılmıştır: Savunma sanayimizin ülkemize kattığı “Hürkuş” ve “Hürjet”; ulaştırma alanımızda “Yüksek Hızlı Tren”, “TOGG” ve “1915 Çanakkale Köprüsü’’; İslamiyetin simgesi “Çamlıca Camii’’; geçmişten günümüzdeki tarımsal yeniliklerimizi anlatan “Traktör kullanan Atatürk” ve günümüz modern tarımını anlatan “biçer döver”; Cumhuriyet devrimleriyle kadınlarımıza tanınan “Seçme ve seçilme hakkı” ve “kadınlarımızın spordaki başarısı”; Cumhuriyet’in kuruluşunda rol alan “Türk milleti” ve Cumhuriyetimizin ve demokrasinin savunulmasına sembol olmuş “Bayrak tutan Türk Milletimiz”in olduğu rölyef; bilim insanlarımızdan “Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu” ve “Prof. Dr. Aziz Sancar” rölyefleri kullanılmıştır. Ayrıca kırmızı mine ile çalışılmış “Türkiye Cumhuriyeti’nin Yüzüncü Yılı” logosu kullanılmıştır." ifadelerine yer verdi. 

BULGU SETİ
  • Hazine ve Maliye Bakanlığı konuyla ilgili açıklama yaptı. 

  • 100 milyon adet hatıra parası basıldığı ifade edildi.
DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
Cumhuriyetin Kuruluşunun 100. Yılı kapsamında hatıra parası basılmadığı iddiası gerçeği yansıtmıyor.