Suriye'nin tarım ve kümes hayvancılığı ürünlerinde getirdiği ithalat yasakları bağlamından koparılarak dolaşıma sokuldu ve Türkiye'ye yönelik eleştirilere konu edildi.

ARKA PLAN VE İDDİALAR

ABD merkezli X şirketinin sosyal medya platformunda "Türkiye'nin, Suriye'nin gıda standartlarını tutturamadığı ve Suriye Hükümetinin Türkiye'den piliç ithalatını yasakladığı" iddia edildi.

"Suriye Hükümeti, Türkiye'den piliç ithalatını yasakladı" iddiasıyla paylaşılan bir içeriği alıntılayan bazı X hesapları "Türkiye, Suriye’nin bile gıda standartlarını tutturamıyor. Suriye'nin bile…" ve "Bırak Avrupa'yı, Suriye bile Türkiye'den piliç ithalatını yasaklamış. Yatacak yerleri yok." gibi yorumlarda bulundu. Sosyal medyada etkileşime neden olan gelişme, 2 milyon takipçisi olan bir hesapta da paylaşıldı.

BULGULAR

Anadolu Ajansı Teyit Hattı, konuyu resmi açık kaynaklar üzerinden araştırdı. Ticaret Bakanlığı Dış Temsilcilikler Yönetim Bilgi Sistemi internet sitesinde 11 Ağustos 2025'te yayımlanan "Suriye'ye Dondurulmuş Piliç İthalatının Yasaklanması" başlıklı bildiride şu ifadeler yer aldı:  "Suriye'ye piliç ithalatı süresiz olarak durdurulmuştur. Kararın gayriresmi çevirisi aşağıda yer almaktadır. Suriye ile kümes hayvancılığı sektöründe ticari faaliyeti bulunan firmalarımızın ilgili karar çerçevesinde acilen önlem almalarının yararlı olacağı düşünülmektedir."

Bahsedilen 10 Ağustos 2025 tarihli kararın gayriresmi çevirisi ise şöyle: "Suriye Ekonomi ve Sanayi Bakanı, 1952 tarihli ve 60 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve değişiklikleri hükümlerine, 29 Mart 2025 tarihli Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi hükümlerine, Tarım Bakanlığının 27 Temmuz 2025 tarihli ve 197 sayılı T T yazısına dayanarak, kamu yararının korunması amacıyla, kümes hayvancılığı sektörünün korunması ve tüketicilerin yüksek sıcaklıkların eşlik ettiği iklim koşullarında güvenli olmayan depolamadan kaynaklanan zararlardan korunması amacıyla 0207 sayılı gümrük kalemi kapsamındaki dondurulmuş piliç ithalatı 15 Ağustos 2025 tarihinden itibaren durdurulmuştur.  Uygulama için ilgililere bildirimde bulunmasına karar verilmiştir."

Sosyal medyada yayılan, Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü Şam Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliğine ait "Suriye'ye Dondurulmuş Piliç İthalatının Yasaklanması" konulu evrakı ise İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği web adresinde ve bir mevzuat sitesinde bulmak mümkün. Evrakta "Şam Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliğinden alınan ve bir örneğine ek'te yer verilen 11.08.2025 tarihli, 112330166 sayılı yazıda 0207 sayılı gümrük kalemi kapsamındaki dondurulmuş piliç ithalatının 15 Ağustos 2025 tarihinden itibaren durdurulduğu bildirilerek, Suriye ile kümes hayvancılığı sektöründe ticari faaliyeti bulunan firmaların ilgili karar çerçevesinde acilen önlem almalarının uygun olacağı belirtilmiştir." ifadesi yer alıyor.

Konu İngilizce ve Arapça kaynaklarda araştırıldığında bazı haberlere rastlandı. Alarabiya'da yayımlanan "Suriye, Dondurulmuş Tavuk İthalatını Askıya Alma Kararı Aldı" başlıklı içerikte gerekçe için şunlar yazıldı: "Karar, Yerel kümes hayvancılığı sektörünün devamlılığını sağlamak ve tüketicileri yüksek sıcaklıkların eşlik ettiği iklim koşullarında güvenli olmayan depolamadan kaynaklanan zararlardan korumak amacıyla alındı."

Suriye'nin resmi haber ajansı SANA'ya dayandırılarak Ekonomi ve Sanayi Bakanlığı'nın geçen ay, tavuk ve yumurtanın yanı sıra meyve ve sebzeler de dahil olmak üzere yirmi tarım ürününün ihracatını askıya alma kararı aldığı da hatırlatılan içerikte "Suriye Kara ve Deniz Limanları Genel Müdürlüğü, bir dizi tarım ürününün ithalatını yasaklama kararının, Suriye'de yerel üretimi destekleme ve ulusal tarım sektörünü koruma taahhüdü çerçevesinde alındığını belirtti." denildi.

Aynı konu Lübnan merkezli L'Orient-le Jour'da yayımlanan "Suriye Bazı Meyve ve Sebzelerin İthalatını Yasakladı" başlıklı haberde de işlendi. Suriye Ekonomi ve Sanayi Bakanı Muhammed Nidal el-Şar, "yerel ürünleri korumak" amacıyla bazı meyve ve sebzenin Suriye'ye ithal edilmeyeceğini duyurduğu aktarılan içerikte ağustos ayı başından itibaren çeşitli tarım ve kümes hayvanı ürünlerinin ithalatının yasaklanmasına karar verildiği de hatırlatıldı. 

Anadolu Ajansı Teyit Hattı, konuyla ilgili olarak Ticaret Bakanlığına başvurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada tavuk eti ithalatına sınırlama getirilmiş olduğu belirtilerek, "Söz konusu geçici uygulama menşe fark etmeksizin tüm ülkelere uygulanmaktadır. Söz konusu karar dönemsel olarak alınan geçici bir uygulama niteliğindedir." denildi. Suriye'ye ihracatın 8 Aralık 2024-17 Ağustos 2025 tarihleri arasında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 54,31 artış gösterdiğinin vurgulandığı açıklamada, "Ülkemiz Suriye’nin en büyük ticaret ortağı pozisyonuna sahip bulunmaktadır." ifadesine yer verildi. Açıklama şöyle:  

- Suriye Kara ve Deniz Liman İdareleri Başkanlığının 27 Temmuz 2025 tarihli kararı doğrultusunda, 2025 yılının sadece Ağustos ayı boyunca belirli tarım ürünleri (domates, salatalık, patates, kabak, patlıcan, biber, elma, üzüm, şeftali, kiraz, armut, karpuz, kavun, incir, kuru incir, sarımsak, yumurta) ile tavuk eti ithalatına sınırlama getirilmiş olup, söz konusu geçici uygulama menşe fark etmeksizin tüm ülkelere uygulanmaktadır. Söz konusu karar dönemsel olarak alınan geçici bir uygulama niteliğindedir.

- Diğer taraftan, ülkemizin Suriye’ye ihracatı 8 Aralık 2024-17 Ağustos 2025 tarihleri arasında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 54,31 artış göstermiştir. Ülkemiz Suriye’nin en büyük ticaret ortağı pozisyonuna sahip bulunmaktadır. 

- Suriye ile ikili ticaretimizin sürdürülebilir bir şekilde arttırılması doğrultusunda, Ticaret Bakanlığımızın çalışmaları ve faaliyetleri kesintisiz devam etmektedir. Suriye Ekonomi Bakanı Nidal-Eş Şaar ve beraberindeki heyet 5-6 Ağustos tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiş, ziyaret dolayısıyla ikili ve heyetlerarası temaslar gerçekleştirilmiş, Türkiye-Suriye Ekonomi ve Ticaret Ortak Komitesi’ni (JETCO) kuran Mutabakat Zaptı ile Türkiye Suriye İş Konseyi’nin kuruluşuna ilişkin Mutabakat Zaptı dahil 18 adet Mutabakat Zaptı imza altına alınmıştır. 

- Diğer taraftan, 27 Ağustos tarihinde başlayıp 1 Eylül'e kadar devam edecek Şam Uluslararası Ticaret Fuarı’na Ticaret Bakanı Ömer Bolat ile birlikte 100’e yakın Türk firmalarının katılmaları ve net 1000 metrekarelik bir Türkiye pavilyonunu açmaları planlanmıştır. Bu vesileyle, Türkiye İhracatçıları Meclisi tarafından da üst düzey bir Ticaret Heyeti organize edilecek olup yine sektörünün öncü firmalarımız tarafından Şam Uluslararası Fuarına güçlü bir katılım gerçekleştirilecektir.