6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye'nin Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgelerini etkileyen 7,7 ile 7,6 şiddetindeki depremler 11 kentte 53 binden fazla kişinin hayatını kaybetmesine yol açtı. Afetin ilk dakikalarından itibaren, Türkiye'nin ve dünyanın dört bir yanından deprem bölgesine gönderilmek üzere yardım ve yaşam malzemeleri toplandı.

AFAD'ın koordinasyonunda yürütülen bu yardım süreci esnasında salgın hastalıklara karşı alınan bazı kararlar, o tarihlerde sosyal medyada çarpıtılmış çok sayıda içeriğe konu oldu. Bu durum depremin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen benzer şekilde gündeme taşındı.

ARKA PLAN VE İDDİALAR

Birgün Gazetesi, 12 Şubat 2024 tarihinde 'Yurttaşın deprem yardımı belediyenin otoparkından çıktı!' başlıklı bir haberi okuyucularına servis etti. 

Haber metninde, "6 Şubat 2023 tarihindeki depremlerin ardında yardım seferberliği başlatıldı. Yardım toplayan kurumların başında da belediyeler geldi. İstanbul'daki AKP'li Üsküdar Belediyesi ise Bulgurlu'daki Muhsin Yazıcıoğlu Spor Kompleksi'nin yardım toplama merkezi olduğunu duyurdu. Ancak deprem felaketinin üzerinden bir yıl geçmesine rağmen halktan toplanan kıyafetlerin, oyuncakların, ayakkabıların, yatak ve ısıtıcıların spor salonunun kapalı otoparkında tutulduğu ortaya çıktı." ifadelerine yer verildi. Haberin içeriğinde yer alan bir videoda, kapalı alanda çok sayıda koli olduğu görüldü.

Gazete tarafından paylaşılan videoyu alıntılayan onlarca X (eski adıyla Twitter) kullanıcısı, benzer ifadeler kullanarak bu iddiayı dolaşıma soktu. Bu videolar milyonlarca kişi tarafından görüntülendi ve çok sayıda yorum aldı.

BULGULAR

Anadolu Ajansı Teyit Hattı, iddiaların arka planını araştırmak için Üsküdar Belediyesi ile temasa geçti ve arşiv taraması yaptı.

Öncelikle depremin gerçekleştiği tarihe geri dönüldüğünde, Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen'in resmi X hesabından vatandaşlara çok sayıda yardım (kıyafet, gıda, hijyen malzemesi) çağrısında bulunduğu görüldü. Türkmen'in bu çağrılarında vatandaşları, getirdikleri yardım malzemelerinin 'yeni' ve 'kullanılmamış' olması konusunda uyardığı anlaşıldı. 

Türkmen'in, 14 Şubat 2023 tarihindeki paylaşımında "Sevgili Üsküdar; temel gıda, hijyen, temizlik, kıyafet, oyuncak. Hepsi sıfır olmak şartıyla, bu unutulmayacak dayanışmada sizin de tuzunuz olsun. Bağlarbaşı Kültür Merkezi’ne bekliyoruz." ifadelerini kullandığı görüldü.

Üsküdar Belediyesi yetkilileri, Türkmen'in bu paylaşımları ışığında konuya açıklık getirdi. Yapılan açıklamada, depremden sonra AFAD'ın (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) Türkiye Afet Planı Yönetmeliği kapsamında bölgeye gönderilen yardımlar için salgın hastalıklara karşı 'ikinci el malzemelerin ulaştırılmaması konusundaki uyarısına dikkat çekildi.

Bazı vatandaşların iyi niyetlerle gönderdiği ikinci el kıyafet ve diğer malzemelerin, salgın hastalık riski oluşturmaması adına bölgeye gönderilemediği ve iddiaya konu olan adreste kolilere doldurularak bekletildiği ifade edildi. 

Belediye yetkilileri, konuyla ilgili iddiayı gündeme getiren gazete çalışanlarını da bilgilendirdiklerini ancak iddianın sürdürüldüğünü ifade etti. 

İddiaya konu olan depodaki kolilerde bulunan bazı kıyafet ve ayakkabılara ait fotoğraflar Anadolu Ajansı Teyit Hattı'na ulaştırıldı. Bağışta bulunan vatandaşların incinmemesi adına, yeniden kullanılmaya uygun olmayan bu malzemelerden sadece bazılarının fotoğrafları aşağıya eklendi.

Ayrıca açıklamada kolilerin yer aldığı deponun, belediyenin farklı birimleri tarafından kullanıldığının da belirtildi. Videodaki paketli yatakların ve hasta bezlerinin, Üsküdar Belediyesi Sosyal Hizmetler Müdürlüğü'ne ait olduğu ve hak sahiplerine sırayla dağıtılmak üzere depoda tutulduğu ifade edildi. Yardım kolilerindeki ürünlerin ise kullanıma el verişli olmayan, ikinci el malzemelerden oluştuğu vurgulandı.