Hindistan'ın 13 Temmuz 2023 tarihinde gönderdiği Chandrayaan-3 uzay keşif aracı başarılı bir şekilde Ay'a iniş yaptı. Hindistan; ABD, eski Sovyetler Birliği ve Çin'in ardından Ay'a başarılı iniş gerçekleştireln 4. ve ayın güney kutbuna yumuşak iniş gerçekleştirebilen ilk ülke oldu. Dünya genelinde büyük ses getiren bu başarılı inişin ardından sosyal medyada da bir çok iddia ortaya atıldı. Yabancı kullanıcılar tarafından paylaşılan videonun ise Chandrayaan-3 uzay keşif aracından gelen görüntüler olduğu öne sürüldü. 

ARKA PLAN VE İDDİALAR

Bazı sosyal medya kullanıcıları tarafından paylaşılan videonun Hindistan'ın uzay keşif aracı Chandrayaan-3 tarafından gönderildiği iddia edildi. Yeryüzünün Ay'dan görüntülenmesi olduğu iddia edilen paylaşım kullanıcıların ilgisini çekti.

Söz konusu görüntüler farklı paylaşım platformlarında da paylaşıldı.

BULGULAR

AA Teyit Hattı Chandrayaan-3'ün gönderdiği görüntüler olduğu iddia edilen videoyu inceledi. Açık kaynak taraması ile söz konusu iddianın doğruluğu araştırıldı.

İlk olarak, Hindistan Uzay Araştırmaları Merkezi (ISRO)'nun resmi sayfası ve sosyal medya hesapları incelendiğinde, iddiaya konu olan videonun yer almadığı belirlendi.

Google üzerinden tersine görsel araması yapıldığında, videonun 24 Nisan 2023 tarihinde "The Infinite Madness" YouTube kanalında paylaşıldığı belirlendi. 

Ay'dan Dünya nasıl görünür? başlıklı paylaşımda görsel efektleri ifade eden #vfx #animasyon gibi etiketlerin kullanıldığı görüldü. Youtube kanalı  incelendiğinde, kanalda genel olarak görsel efekt programlarıyla oluşturulmuş içeriklerin yer aldığı belirlendi.

Yapılan açık kaynak taramasında videonun ilk kez dolaşıma sokulduğu hesap olan The Infınite Madness hesabının sahibi Anil Verma'nın AFP'ye yaptığı açıklamada, görüntülerin bilgisayar ortamında oluşturulduğunu  aktardı.

BİLGİ NOTU

Sanskritçe'de "Mooncraft" anlamına gelen insansız Chandrayaan-3 uzay aracı, 14 Temmuz'da yörüngeye fırlatıldı ve 23 Ağustos'ta Hindistan saatiyle (1234 GMT) 18:04'ten kısa bir süre sonra Ay'ın güney kutbu yakınına indi.

Hindistan'a ait Chandrayaan-3 uzay keşif aracının başarıyla yumuşak iniş yapmasının ardından bünyesindeki tekerlekli keşif taşıtı Pragyaan'ın Ay yüzeyindeki ilk hareket anının görüntüleri ise 25 Ağustos'ta yayınlandı.

Hint haber ajansı Asia News International'ın (ANI) haberine göre, ISRO, Ay'ın yüzeyine başarıyla inen Chandrayaan-3'ün iniş aracı Vikram'ın üzerine takılı Ay'ın ısıl iletkenliği ve sıcaklığının ölçümünü yapan "ChaSTE" isimli sistemle elde edilen ilk verileri paylaştı.

ISRO, X sosyal medya platformunda yaptığı paylaşımda, Ay yüzeyinin 8 santimetre derinliğinde kaydedilen sıcaklığın eksi 10 santigrat dereceye düştüğü ve yüzeye yaklaştıkça sıcaklık artışının gözlemlenebileceğini açıkladı.

Yüzeyin üzerinde kaydedilen sıcaklığın 50-60 santigrat derecede seyrettiğini kaydeden ISRO, verilere ilişkin olarak, Ay'ın güney kutbu için böyle bir profilin ilk kez çıkarıldığını ve incelemelerin sürdüğünü belirtti.