

Tarihte sansasyonel hikaye arayan gazetelerin halkın inanma arzusundan yararlandığı pek çok örnek mevcut. Bu hikayelerin en ilginç olanlarından biri ise 1835’te yaşanan "Büyük Ay Aldatmacası".
25 Ağustos 1835’te New York Sun okuyucuları tarihe geçecek bir aldatmacaya maruz kaldıklarından habersizdi. Dönemin ucuz gazete anlayışı ile yayın yapan ve sayfalarında hikaye anlatımlarına geniş yer veren New York Sun gazetesi bir bilim insanı tarafından Ay’da yaşam bulunduğunu öne sürdü.
Ay aldatmacası ile ilgili hikayeler yayınlandığı ilk günden itibaren geniş bir okuyucu kitlesine ulaştı ve farklı dillerde de yayımlandı. Dönemin gazeteleri de satışlarını arttırabilmek için Sun’da yayımlanan makaleleri kendi sayfalarına taşıdı ve dezenformasyonun daha geniş bir kitleye yayılmasına neden oldu.
New York Sun'ın, makalelerin bir zamanlar İskoçya’da bilim makaleleri hazırlayan Edinburg Journal of Science’ten alınarak yeniden basıldığını ifade etmesi okuyucuların güvenini pekiştirmiş ve Ay’daki yaşama duyulan ilgi de artış göstermişti.
Hikaye bir bilim insanı olan Sir John Herschel’in yıldızları incelemek için 7 ton ağırlığında ve 700 cm çapında bir teleskop yapmasıyla başlıyordu. 6 yazılık bu makale dizisinin başında teleskopun Dünya dışı yaşama dair matematiksel ve astronomik tüm önemli problemlere cevap bulduğu ifade edildi.
The New York Sun’a göre Ümit Burnu’nda astronomik incelemeler yapmaya giden Herschel, teleskobunun merceğinden bakarak yıldızlardan daha fazlasını buldu.
Ay’da insana benzer varlıklar ve bereketli bir bitki örtüsünün bulunduğu söylentisi halkın ilgisini çekti. Satışlarını ve popülaritesini bir hayli arttıran gazete okuyucularına 6 günlük yayın serisinde Ay ile ilgili büyüleyici hikayeler anlattı.
Hikayelerde bereketli bitki örtüsünün yanında minyatür bizon benzeri dört ayaklılar, keçi benzeri yaratıklar ve hiçbir kuş türüne benzemeyen büyük kanatlı yaratıklara yer verildi.
Makalelerin devamında aydaki yapılardan ve kuşlara benzemeyen insan ve yarasa karşımı yaratıklardan bahsedildi. Beyaz kumlu plajlar ve ince piramit yapılarının ayın yüzeyini kapladığı iddia edildi. Tüm bu mistik anlatılara rağmen okuyucular bu hikayeleri benimsedi ve Ay’daki yaşam üzerine tartışmalar düzenlediler.
Ancak New York Sun, 16 Eylül 1835’te tüm bu hikayelerin bir aldatmaca olduğunu kabul etti. Bu açıklama büyük yankı uyandırsa da gazete tarafından tatmin edici bir açıklama gelmedi ve uzun bir süre bu mistik hikayelerin yazarının aslında kim olduğu büyük bir tartışma konusu oldu.
New York Sun’ın yazarlarından biri ve ünlü bir edebiyatçı olan Richard Adams Locke olaylardan 5 sene sonra büyük karmaşaya neden olan bu yazıların kendisine ait olduğu kabul etti.
Bugün bile gündemden düşmeyen dünya dışı yaşam hikayelerinin aslında çok eskiye dayandığına güzel bir örnek olan "Büyük Ay Aldatmacası" yazılı basın tarihinin en sansasyonel kurgularından biri olarak yalan haberin doğuşu tanımlaması ile tarihteki yerini aldı.