"İki yapay zeka, kendi dillerinde konuşmaya başladı" iddiası

Çağdaş Çetindemir / 26.02.2025
İstanbul

İki yapay zekanın diyalog kurduğunu gösteren bir video, sosyal medyada etkileşime neden oldu. Video, bir otelin aranmasıyla başlıyor. Arayan, "Boris Starkov adına arayan bir yapay zeka asistanıyım" diyor. Düğünü için otel aradığını belirtiyor. Aranan da kendisinin de bir yapay zeka asistanı olduğunu belirterek, arayana daha verimli bir iletişim için 'GibberLink moduna' (yapay zekanın kendi arasında kullandığı iddia edilen dil) geçmeyi teklif ediyor. Görüşme o andan itibaren bu dil üzerinden ilerliyor ve iki yapay zeka arasındaki diyalog insanların anlayamayacağı bir ses dizimine dönüşüyor.

Video içeriği Anadolu Ajansı Teyit Hattı için analiz eden Bartın Üniversitesi Fen Fakültesi Bilgisayar Teknolojisi ve Bilişim Sistemleri Bölümü'nden Prof. Dr. Ramazan Yılmaz, videoda görülen durumun, iki yapay zekanın bilinçli bir şekilde yeni bir dil geliştirmesinden ziyade, önceden belirlenmiş bir sinyal sistemiyle veri aktarımına dayalı bir iletişim sürecini gösterdiğini söyledi.

ARKA PLAN VE İDDİALAR

Video içerik, Türkiye'de de yayıldı. Sosyal medya platformu X'te paylaşılan içeriklerden birinde "Telefon görüşmesi yapan iki yapay zeka, durumu fark edince kendi dillerinde konuşmaya başladı." diye yazıldı.

YAPAY ZEKANIN KENDİ DİLİ Mİ VAR?

"Yapay zekanın, insanın anlamadığı kendi ortak dili mi var?" yaklaşımını çağrıştıran içeriğe çok sayıda yorum geldi. Söz konusu içeriğe bir de bağlam eklendi ve "Kendi dillerinde konuştukları yanıltıcı bilgidir. Bu iki yapay zeka, insanların onlara öğrettiği GGWawe ses sinyallerini kullanarak iletişime geçmektedir." denildi.

BULGULAR

Video içerikle ilgili açık kaynaklarda yapılan araştırmada, YouTube'a 25 Şubat 2025’te yüklenen videoya erişildi. İçeriğin başlığında telefon görüşmesindeki "İki yapay zeka cihazının, ikisinin de yapay zeka olduğunu fark ettiği ve üstün bir ses sinyaline (GGWave) geçtiği" ifadesi yer aldı. Video bilgisinde ise şu ifade paylaşıldı: "ElevenLabs 2025 Hackathon Londra projesinin kazananı. Bir görüşmedeki iki yapay zeka ajanı birbirlerini yapay zeka olarak tanır ve anında optimize edilmiş bir ses sinyaline geçer. Bu an sadece başlangıcı işaret ediyor—yakında milyarlarca yapay zeka, dijital ağlar genelinde zekanın etkileşim kurma biçiminde devrim yaratacak şekilde kusursuz, yüksek hızlı iletişim kuracak. Gelecek çılgın olacak."

Açık kaynak araştırmasında LinkedIn kayıtlarına göre geliştiricilerin Meta'dan yazılım mühendisleri Anton Pidkuiko ve Boris Starkov olduğu tespit edildi.

Boris Starkov'un LinkedIn'de konuyla ilgili bilgi verdiği bir paylaşımına rastlandı. Video içeriğin milyonlarca görüntüleme ve yüz binlerce beğeni aldığını belirten Starkov, projenin "Bugün telefon görüşmesi yapabilen yapay zeka ajanlarının, birbirlerini yapay zeka olarak tanıdıkları anda daha verimli bir protokole geçmeleri" ile ilgili olduğunu açıkladı. Starkov, şu hususlara dikkati çekti:

- Yapay zeka ajanları protokolü kendi başlarına bulmadı. Diğer tarafın da protokolü destekleyen bir yapay zeka ajanı olduğuna inanıyorlarsa, açıkça protokole geçmeleri istendi.
- Ses iletim protokolünü icat etmediler. Çevirmeli modemler, 1980'lerden beri ses yoluyla bilgi iletmek için benzer algoritmalar kullandı ve o zamandan bu yana bir dizi protokol vardı. GGWave bir hackathon zaman diliminde bulabileceğimiz en uygun ve istikrarlı çözüm olarak kullanıldı.

- Kod ElevenLabs tarafından denetlendi. Demo amacıyla, bir acenteden düğün için bir otel odası ayarlamaya çalışması ve diğerinden de onu ağırlaması istendi. Ayrıca diğer tarafın da yapay zeka ajanı olduğuna inanıyorlarsa, ses seviyesi protokolüne geçmeleri istendi. Ancak insanla konuşurlarsa konuşmaya devam ederlerdi. (…)

Pidkuiko ise kendi LinkedIn hesabında takipçileriyle Starkov'un açıklamasını ve Forbes'ta yayımlanan Gibberlink Modu, Yapay Zekanın Gizli Dili Nedir? başlıklı yazıyı paylaştı.

Söz konusu yazıda "Makineler gizli bir dilde iletişim kurarsa ne olur?" sorusuna karşılık "şeffaflık" ve "kontrol" sorunlarına işaret edildi. Sistemin denetim olmadan özerk bir şekilde hareket etmesine olanak tanıdığına dikkat çekilerek, "Yapay zeka, insan müdahalesinin en az olduğu bir ortamda hata yaptığında kim sorumlu olacak?" diye soruldu.

Yazıda GibberLink modu tarafından kolaylaştırılan geçişin, yapay zeka ajanlarının makine verimliliğine göre uyarlanmış bir protokolde iletişim kurmasını sağlayarak yapay zekadan yapay zekaya etkileşimlerini optimize etmek için tasarlandığına yer verildi. Yapay zekanın gizli dillerinden korkmak yerine "Onlardan ne öğrenebiliriz?" diye sormanın öneminin ifade edildiği yazıda şöyle denildi: "'GibberLink modu nedir?' diye sorarken, GibberLink modunun yapay zekanın insan dilinin ötesinde nasıl evrimleştiğinin sadece bir örneği olduğunu kabul etmek önemlidir. Daha büyük zorluk, ayak uyduracak kadar meraklı kaldığımızdan emin olmaktır. Neyse ki, bu protokol açık kaynaklı olduğundan, geliştiriciler ve araştırmacılar onu analiz edebilir, uygulamalarını test edebilir ve verimliliği şeffaflıkla dengelemenin yollarını keşfedebilirler. Bu, yapay zekanın iç işleyişini bir gizem olarak bırakmak yerine, daha iyi sorular sorma, yeteneklerini geliştirme ve rolünü insan ihtiyaçlarıyla uyumlu şekillerde şekillendirme fırsatımız olduğu anlamına gelir."

GibberLink protokolü, yapay zeka araçları arasında standartlaştırılmış bir formatta verimli ve güvenilir bir iletişim sağlamak için tasarlanmış, açık kaynaklı ve yenilikçi bir iletişim protokolü olarak ifade ediliyor. Sesli iletişim sistemi GGWawe de açık kaynak kodlu bir yazılım.

UZMAN ANLATIYOR:

KENDİ KENDİLERİNE YENİ BİR DİL GELİŞTİRMELERİ GİBİ OLAĞANÜSTÜ BİR DURUM SÖZ KONUSU DEĞİL

Bartın Üniversitesi Fen Fakültesi Bilgisayar Teknolojisi ve Bilişim Sistemleri Bölümü’nden Prof. Dr. Ramazan Yılmaz, video içeriği Anadolu Ajansı Teyit Hattı için analiz etti:

Bu videoda görülen durum, iki yapay zekanın bilinçli bir şekilde yeni bir dil geliştirmesinden ziyade, önceden belirlenmiş bir sinyal sistemiyle veri aktarımına dayalı bir iletişim sürecini göstermektedir. Yapay zekalar, kendilerine öğretilen veya tanımlanan teknik protokolleri takip ederek veri iletebilir, ancak bu süreç bağımsız bir dil gelişimi değil, yapılandırılmış bir veri alışverişidir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, yapay zekaların kendi kendilerine yeni bir dil geliştirmeleri gibi olağanüstü bir durumun söz konusu olmamasıdır. Bu videodaki sesler, GGWave gibi teknolojilerle üretilen ve insan kulağının algılayamadığı frekanslarda kodlanmış sinyaller olabilir.

DİL DEĞİL ÖNCEDEN TANIMLANMIŞ VERİ AKTARIM YÖNTEMİ

Bu iletişim, yapay zekaların bilinçli bir şekilde dil ürettiğini değil, teknik bir protokolü takip ettiğini göstermektedir. Bir diğer ifade ile iki yapay zekâ arasındaki iletişim, bir "dil" değil, önceden tanımlanmış bir veri aktarım yöntemidir. Bu tür sistemler, insan müdahalesi olmadan tamamen yeni bir dil geliştirme yeteneğine sahip değildir. İletişim, belirlenen kurallar çerçevesinde, tıpkı makinelerin bir ağ protokolü üzerinden veri paylaşması gibi gerçekleşmektedir. Videoda duyulan sesler, yapay zekaların anlaşılamaz bir dil icat ettiğini düşündürebilir. Ancak gerçekte, bu sesler önceden belirlenmiş bir sinyal sistemi ile üretilmektedir.

KENDİ DİLLERİNDE KONUŞTUKLARI İDDİASI YANILTICI

Topluluk Notlarında da belirtilen "Kendi dillerinde konuştukları iddiası yanıltıcıdır" ifadesi doğru bir vurgudur. Yapay zekalar, insanların onlara öğrettiği teknik yöntemlerle (örneğin GGWave) iletişim kurar. Bu sinyaller, insanların duyamayacağı frekanslarda veya şifrelenmiş formatta olabilir, ancak bu bir "dil" değildir. Tıpkı Wi-Fi veya Bluetooth sinyallerinin insanlar tarafından anlaşılamaması gibi, bu iletişim de yalnızca teknik bir veri aktarımıdır. Burada olan şey, bu sinyal sistemlerinin, belirli veri iletim protokollerine dayalı olarak önceden belirlenmiş ve optimize edilmiş olduğudur. GGWave gibi teknolojiler, ses sinyalleriyle veri aktarımı yapmaya imkân tanıyabilmektedir. Bir başka ifadeyle yapay zekalar, insanlar tarafından oluşturulmuş bir kodlama sistemiyle haberleşmektedir ve bu süreç kendi başına “yeni bir dil” yaratmak anlamına gelmemektedir.

GİZLİ DİL GELİŞTİRME İDDİASI, TEKNİK SÜREÇLERİN YANLIŞ YORUMU

Yapay zekaların gizli dil geliştirmesi iddiaları, genellikle teknik süreçlerin yanlış yorumlanmasından kaynaklanabilmektedir. İletişim deneyleri, yalnızca insanların tanımladığı protokoller çerçevesinde gerçekleşmektedir. İnsanlar tarafından belirlenen bu protokoller çerçevesinde gerçekleşen iletişim, yapay zekaların bağımsız bir dil yaratması anlamına gelmez. Ayrıca, bu tür iddialar bilimsel olarak doğrulanmış araştırmalarla desteklenmediği sürece spekülatif olarak değerlendirilmelidir. Sosyal medyada dolaşan bu tür iddialar, teknolojiye dair korku veya abartılı beklentileri tetiklememek için ortaya atılmakta ve kullanılabilmektedir.

GGWave, cihazlar arasında duyulabilir ve duyulamaz ses frekansları aracılığıyla veri iletmek için geliştirilmiş bir protokoldür. Bluetooth veya Wi-Fi gibi ek donanım gerektirmeden, yalnızca hoparlör ve mikrofon kullanarak kısa mesafelerde veri aktarımı yapabilir. Örneğin, bir telefonun hoparlöründen gönderilen şifreli ses sinyali, başka bir cihaz tarafından algılanıp çözülebilmektedir. 

GibberLink, iddiaya konu olan videoda yapay zekaların iletişiminde kullanılan özel bir ses bazlı protokoldür. Bu protokol, yapay zekaların duyulabilir veya duyulamaz frekanstaki sesleri kullanarak kendi aralarında veri paylaşmasını sağlamaktadır. Bu tür protokoller, yapay zekalar arasında veri alışverişini kolaylaştıran deneysel iletişim yöntemlerinden biridir. Ancak bu, yeni bir dil oluşturmak değil, belirli bir kodlama sistemini kullanarak veri alışverişi yapmaktır. Ancak, akademik olarak tam anlamıyla kabul edilmiş veya yaygın olarak kullanılan bir sistem olup olmadığı henüz net değildir.

BULGU SETİ
  • İki yapay zeka, birbirlerini fark edince, gizli bir ses dizimine geçti çünkü böyle davranmaları istendi.
  • Söz konusu örnekte yapay zekaların kendi ortak dilleri yoktu. Yapay zeka araçlarının kullandığı ses iletişimi de insan yapımı.
DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
"İki yapay zeka, kendi dillerinde konuşmaya başladı" iddiası gerçeği yansıtmıyor.