TBMM Başkanı Kurtulmuş: Türkiye modelini ortaya koymak komisyonun tarihi başarılarından olacaktır

"Terörsüz Türkiye" hedefi doğrultusunda TBMM'de kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un başkanlığında toplandı.

TBMM Tören Salonu'ndaki toplantıda, Türkiye Barolar Birliği Başkanı Erinç Sağkan ile Ankara 2 Nolu, Bingöl, Diyarbakır, Hatay, İstanbul 2 Nolu, Malatya, Mardin, Mersin, Van ve Sivas baro başkanları hazır bulundu.

Kurtulmuş, komisyonun 6'ncı toplantısının açılışında yaptığı konuşmada, Türkiye Barolar Birliğinin ve Türkiye'deki farklı baroların komisyonda dinlenmesinin önemine işaret etti.

"İmralı'dan yapılan açıklama ve arkasından örgütün bütün unsurlarıyla birlikte bu açıklamaya uyacağını ilan etmesiyle birlikte Türkiye'de tarihi bir fırsat ortaya çıkmıştır." diyen Kurtulmuş, bir daha silahların konuşmadığı, tam manasıyla huzurun, esenliğin ve barışın sağlandığı bir ortamın temin edilebilmesi için siyasetin üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi amacıyla Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun kurulduğunu anlattı.

Komisyonun şimdiye kadarki süreçte oldukça başarılı çalışmalar ve çok değerli bir mesai ortaya koyduğunu belirten Kurtulmuş, "Bu süreçte, bundan sonra sürecin başarıyla sürdürülmesiyle birlikte özellikle bazı yasal altyapı hazırlıklarının gerçekleştirilmesi kaçınılmazdır. Bu çerçevede başta Barolar Birliğimiz, barolarımız olmak üzere bu konuyla ilgili Türkiye'deki hukuk camiasının katkılarının çok değerli, çok faydalı olacağını düşünüyoruz." değerlendirmesinde bulundu.

Bu çerçevede başta Türkiye Barolar Birliği Başkanı Sağkan olmak üzere Türkiye'deki farklı baroların temsilcilerinin komisyonda konuşacağını belirten Kurtulmuş, "Gönül arzu ederdi ki 81 baromuzun tamamı burada olsun. Ama fiilen bunun mümkün olması sağlanamadı." diye konuştu.

Kurtulmuş, baro başkanlarının katkılarını, bundan sonraki süreçteki yasal altyapının hazırlanması için ortaya konulacak fikirleri değerli ve anlamlı bulduklarını belirtti.

"Bu komisyonun amacı, Türkiye'de toplumsal rızanın da artırılmasıdır"

"Bu komisyonun amacı, Türkiye'de toplumsal rızanın da artırılmasıdır." diyen Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Bununla ilgili başta komisyonumuzun her bir üyesine, bu komisyonda bulunan siyasi partilerimize, burada olmayan siyasi partilerimize de büyük sorumluluklar düşmektedir. Türkiye'nin kendisine has, kendisine özgü bir modelle gerçekleştirmeye çalıştığı bu sürecin inşallah en iyi şekilde tamamlanması için hiç şüphesiz toplumda var olan desteğin artırılması, farklı toplum kesimlerinin de bu sürecin içerisinde katkılarının temin edilmesi şarttır. Zaten bu amaçla sizlerden, komisyon üyelerimizden ve partilerimizden gelen teklifleri değerlendirerek Türkiye'nin farklı toplumsal kesimlerini bu komisyona davet edip dinliyoruz. Buralardan da önemli fikirlerin ortaya çıkacağını, buralardan da sürecin tamamlanmasına ilişkin pozitif katkıların ortaya konulacağını görüyoruz."

TBMM Başkanı Kurtulmuş, komisyonun geçen hafta gerçekleştirilen toplantılarında, önceki dönemin acılarını yaşamış farklı kesimlerden insanların ortaya koyduğu ortak bir bakış açısı olduğunu ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Diyarbakır Annelerinin de Cumartesi Annelerinin de Barış Annelerinin de şehit yakınlarının ve gazilerin de hepsinin söylediği: 'Biz bedel ödedik ama artık bu milletin çocukları bedel ödemesin. Biz evlatlarımızı toprağa verdik. Artık toprağa evlatlarımızı değil, silahlarımızı gömelim.' Şu karşıdaki masadaki gazi bir kardeşimizin takma gözünü eline alarak söyledikleri de hem tutanaklarda vardır hem de her birimizin kulaklarından herhalde hayatımızın sonuna kadar silinmeyecektir. Bu kardeşimizin söyledikleri de aynı şeydir. 'Biz bu kadar zorluk yaşadık, şehitler verdik, gazi olduk. Memleket, ülke için şehit olmaya hazırım ama yeter ki bu terör bitsin, silahlar sussun, barış, kardeşlik ve dostluk Türkiye'de daim olsun.'"

Komisyonun "toplumsal rızayı çoğaltma" görevine işaret eden Kurtulmuş, "Her birimizin bu çok olumlu katkılarımızı artırmak bakımından, söylediğimiz sözlere, verdiğimiz katkılara olağanüstü dikkat göstermemiz ve süreci sahiplenerek kamuoyunda bu konuda ortaya çıkan destekleri artırmamız gerekiyor." diye konuştu.

Şimdiye kadar dinlediklerinden, her birinin kişisel birikimlerinden, bu modelin gerçekten Türkiye'ye özgü bir model olduğunu vurgulayan Kurtulmuş, şu değerlendirmelerde bulundu:

"9 ay gibi kısa bir süre içerisinde, en başından bugüne kadar olan süreci söylüyorum. Fevkalade büyük bir mesafe alınmıştır. Bu mesafenin hızla sonlandırılması ve bu meselenin artık Türkiye'nin gündeminden kaldırılması gerekir. Başka ülkelerdeki barış süreçleriyle kıyasladığınızda, onların 4-5 yıl içerisinde geldiği noktaya çok şükür Türkiye'de 9 aylık bir süre içerisinde gelmiş bulunuyoruz. Bu Türkiye modelini ortaya koymak, Türkiye'ye özgü bir modeli gerçekleştirmek de bu tarihi komisyonun tarihi başarılarından birisi olacaktır. Milletimizin bizlerden beklentisi de budur."

Kurtulmuş, toplantının kapanışında değerlendirmede bulundu

Konuşmaların ardından değerlendirmelerde bulunan TBMM Başkanı Kurtulmuş, komisyonun 6 toplantısında muazzam bir mesainin ortaya konulduğunu ve kimsenin kendisine haksızlık etmemesi gerektiğini söyledi.

Komisyon toplantılarının sonunda hem partiler hem de milletvekilleri tarafından çok sayıda talep ve teklifin geldiğini ifade eden Kurtulmuş, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Komisyon, gündemine hakimdir. Her biriniz ayrı bir mesai veriyorsunuz. Bu komisyon, siyasi partilerin güç meselesinin ortaya konulduğu bir komisyon değildir. Bir kez daha çok net söylemek istiyorum. Mesele sadece bir yasa çıkarmak olsaydı zaten iktidar cenahının buna sayısı yeter, istediği yasayı bir saatte, iki saatte Meclis Genel Kurulu'ndan çıkarırdı. Burada, 'Efendim bu konu bir devlet politikası mıdır, değil midir?' endişesinin sürdürülmesini asla doğru bulmam. Bu konu, en başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere devletin bütün ilgili birimlerinin benimsediği, milli bir sorumluluk olarak kabul ettiği bir süreçtir. Süreç böyle başladı. Sayın Devlet Bahçeli'nin çağrısı, arkasından Sayın Cumhurbaşkanımızın bunu devletin başı olarak kabul etmesi, aynı şekilde örgütün kendisini feshettiğini ilan etmesiyle birlikte bir süreç ortaya konuldu.

Eğer burada bir tereddüt hasıl olursa bir adım ilerleyemeyiz. Bu mesele, bir devlet politikasıdır. Peki bizim işimiz ne? Bizim işimiz gidip kaç tane silahın nereye bırakıldığını ölçmek değil. Bizim işimiz, devlet politikası olan bu konuyu millet politikası haline getirmek ve bunun takipçisi olmaktır. Bu komisyon da bu görevini fevkalade başarıyla bugüne kadar sürdürüyor."

"Bunu mutlaka gerçekleştirmek için üzerimize düşen sorumluluğu yerine getireceğiz"

TBMM Başkanı Kurtulmuş, komisyondaki üyelerin siyasi fikirlerinin A ve Z kadar birbirinden uzak olabileceğini ama komisyondaki 51 kişinin artık bu sorunun çözülmesini, bu memlekette bir daha insanların evlatları için ağlamamasını, terör konusunun Türkiye'nin gündeminden ilanihaye kalkmasını istediğini belirtti.

Böyle bir niyet olmasa kimsenin bu masanın etrafında oturmayacağını vurgulayan Kurtulmuş, "Bizim temel meselemiz, devlet politikası olarak başlatılmış olan bu süreci millet adına takip etmek ve sonuçlandırmaktır. Evet, zaman zaman lüzumsuz tartışmalar yapıyoruz gibi görülebilir ama asla öyle değil. Tekraren söylüyorum, burada zaman zaman karşılıklı görüşler gündeme getirilse de burası bir Genel Kurul çalışmasına asla dönüştürülmedi. Herkes sözüne dikkat ediyor." diye konuştu.

Bugün konuşan baro başkanlarından birisinin, "50 yıllık soruna ilişkin bütün meseleleri bir anda çözemeyiz ama bu çözme niyetini ortaya koyabiliriz." dediğini aktaran Kurtulmuş, "Bu çözme niyeti ortadadır. Bunu mutlaka gerçekleştirmek için de üzerimize düşen sorumluluğu yerine getireceğiz." dedi.

Bu işin olmasını isteyenlerin de istemeyenlerin de bulunduğunu söyleyen Kurtulmuş, "En büyük artımız, bizatihi bu masanın etrafında, bunun siyasal bir düzlemde ele alınıyor olmasıdır. Esasında devlet, bu meseleyi isterse kamu bürokrasisi vasıtasıyla yürütebilir, sürdürebilir. Ama bunun üstüne, toplumsal rızanın sağlanabilmesi için farklı kesimlerin mutlaka sabırla burada dinlenmesi lazım." değerlendirmesinde bulundu.

Meselenin bir siyasi magazin haline döndürülmesi tehlikesine de dikkati çeken Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Bir kez daha altını çizerek söylüyorum. Bazen gece televizyonlara bakıyorum. Bazı kişilerin bu işi nasıl da kolay bir şekilde magazinleştirmek için çaba sarf ettiklerini görüyor ve üzülüyorum. Keşke bu sorunun çözülmesi için aynı çabayı sarf etselerdi. Bunun da önemli olduğu kanaatindeyim. Buna da dikkat etmemiz lazım. Biz her toplantıdan sonra kamuoyunu açık bir şekilde bilgilendirmek istiyoruz. İşte basın mensubu arkadaşlarımız burada. Her konuşulan kelime, cümle değil, burada kayıt altına alınıyor. Ama hala birilerinin kalkıp sanki burada gizli kapaklı bir gündemle bir şeyler yapılıyormuş gibi konuşmalarını da asla anlamıyorum ve bunu da doğru bir yaklaşım olarak bulmadığımı ifade etmek istiyorum."

"İstanbul 1 Nolu Barosunu da aynı usullerle çağırdık"

TBMM Başkanı Kurtulmuş, "İstanbul 1 Nolu Barosunun davet edilmediği" yönündeki değerlendirmelere ilişkin de şöyle konuştu:

"Birkaç arkadaşımız sordu, yoksa hiç girmeyecektim. Böyle bir polemiğe girmek istemem. Buraya çağırdığımız Barolar Birliği Başkanımız ve diğer baro başkanları olmak üzere; onları hangi usullerle çağırdıysak, İstanbul 1 Nolu Barosunu da aynı usullerle çağırdık. Ancak kendi programı dolayısıyla katılamayacaklarını söylediler. Dolayısıyla burada herhangi bir şekilde, İstanbul 1 Nolu Barosu, sağda solda yazılıyor görüyorum, 'davet edilmemiş' gibi bir algının, büyük bir haksızlık olduğunun altını çizmek isterim."

"51 arkadaşımızdan gelen tekliflerin sayısı tahmin ediyorum 400'ün üzerinde"

Komisyonda konuşmalarla vakit kaybedildiği ya da "Neden şu isimler dinlenmedi?" şeklinde yakınmaların bulunduğunu dile getiren Kurtulmuş, şunları kaydetti:

"Kimden ne teklif geldiyse hepsi kayıt altındadır. Rakamları yanlış verip zihninizi karıştırmak istemem. Ama bu komisyondaki toplam 51 arkadaşımızdan gelen tekliflerin sayısı tahmin ediyorum 400'ün üzerindedir. Kurum olarak ve şahıs olarak… Bunların içerisinde ortalamayı bulmaya çalışıyoruz. Yani ana akım, geniş kitleleri temsil edenleri buraya çağırmaya gayret ediyoruz. Hem şehit ailelerini çağırıyoruz hem 'Barış Anneleri'ni çağırıyoruz. Dolayısıyla toplumun bütün farklı kesimlerini şimdiye kadar dinledik, bundan sonra da dinleyeceğiz. Ama takdir edersiniz ki Türkiye'deki bütün STK'lerin buraya çağrılıp dinlenmesi mümkün olmaz. Buna aylar değil, yıllar yetmez. Ama ana akım STK'lerin, güçlü STK'lerin ve toplumun farklı kesimlerini temsil eden STK'lerin burada dinlenmesi mümkün olur. Aynı şekilde bireysel olarak Türkiye'de bu meselenin çözümünde yıllar boyunca fikir üretmiş, emekleri, gayretleri olan kişileri de buraya çağırmak tabii ki olacak."

Kurtulmuş, komisyondaki işlerinin sadece dinlemek olmadığını vurgulayarak, "İşimiz somut olarak sonuca odaklanmak ve inşallah bu konuda adımlarımızı atmaktır, bununla ilgili gayret sarf etmektir. Kendinize haksızlık yapmayın. İyi bir emek ortaya koyuyoruz, iyi bir mesai ortaya koyuyoruz. Ben buradaki hiçbir arkadaşımızın samimiyetinden zerrece şüphe etmem. Farklı tutumlar olabilir, farklı endişeler olabilir. Hiçbir arkadaşımızın da bir diğerini açığa düşürmek gibi bir siyasi oyun içerisinde olacağına ihtimal dahi vermem. Dolayısıyla burada iyi niyetli süreci devam ettirmemiz ve aktif bir şekilde sonuç almamız lazım." değerlendirmesinde bulundu.

Komisyon 7. toplantısını yarın yapacak

TBMM Başkanlığından yapılan yazılı açıklamada, Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu'nun bugün TBMM Başkanı Kurtulmuş başkanlığında toplandığı anımsatıldı.

Kurtulmuş'un, toplantının açılışında Terörsüz Türkiye sürecinin başarıyla sürdürülmesi için gerekli bazı yasal altyapı hazırlıklarının gerçekleştirilmesinin kaçınılmaz olduğunu belirttiği, Türkiye Barolar Birliğinin ve farklı baroların komisyonda dinlenmesinin önemine işaret ettiği, hukuk camiasının süreçteki katkılarının çok değerli ve faydalı olacağını vurguladığı kaydedildi.

TBMM Başkanı Kurtulmuş'un, komisyonun toplumsal rızanın yaygınlaşmasını amaçladığını, Türkiye'nin kendine özgü bir modelle gerçekleştirmeye çalıştığı Terörsüz Türkiye sürecinin tamamlanması için komisyon üyeleri ve komisyondaki siyasi partilere büyük sorumluluklar düştüğünü ifade ettiği de aktarıldı.

Açıklamada, komisyonun bugünkü toplantısında Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Erinç Sağkan ile Ankara 2 Nolu Baro Başkanı Gökhan Ağdemir, Bingöl Baro Başkanı Yusuf Ketenalp, Diyarbakır Baro Başkanı Abdulkadir Güleç, Hatay Baro Başkanı Hatay Tut, İstanbul 2 Nolu Baro Başkanı Yasin Şamlı, Malatya Baro Başkanı Onur Demez, Mardin Baro Başkanı Ahmet Duyan, Mersin Baro Başkanı Gazi Özdemir, Sivas Baro Başkanı Fatih Sevim ve Van Baro Başkanı Sinan Özaraz'ın dinlendiği, toplantının son oturumunda ise milletvekillerinin değerlendirmelerinin alındığı aktarıldı.

Açıklamada "Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, 28 Ağustos 2025 Perşembe günü saat 11.00'de Sayın Numan Kurtulmuş'un başkanlığında TBMM Tören Salonu'nda 7. toplantısını gerçekleştirecektir. Bu toplantıda, önceki dönem Meclis başkanları Hikmet Çetin, Ömer İzgi, Bülent Arınç, Köksal Toptan, Mehmet Ali Şahin, Cemil Çiçek, İsmet Yılmaz, İsmail Kahraman, Binali Yıldırım, Mustafa Şentop'un sürece ilişkin görüş, öneri ve değerlendirmeleri alınacaktır." ifadelerine yer verildi.