تحلیل/ رویکرد منفی اسرائیل در قبال سوریه؛ باری بر دوش منطقه و جهان

فضای آشفته‌ای که از دهه‌ها پیش با تاسیس اسرائیل در خاورمیانه آغاز شد، اکنون منطقه و نظام بین‌الملل را با بن بستی پیچیده مواجه کرده است.

چناق‌قلعه/خبرگزاری آنادولو

دکتر افق نجات تاشچی*، عضو هیئت علمی دانشگاه «اون‌سکیز مارت» چناق‌قلعه ترکیه، در مقاله‌ای برای خبرگزاری آنادولو به بررسی پیشینه اقدامات خرابکارانه اسرائیل علیه ثبات سوریه پرداخت.

مقاله‌ تاشچی به شرح زیر است:

- آخرین تقلاهای کابینه اقلیت نتانیاهو؛

اقدامات خرابکارانه اخیر علیه سوریه که هم‌زمان با اعلام خروج یهودیان حریدی از کابینه اسرائیل صورت گرفت، از سوی ناظران به‌عنوان واپسین تلاش‌های کابینه بنیامین نتانیاهو برای بقا ارزیابی می‌شود. در شرایطی که آتش‌بس در غزه به ضرورتی فوری تبدیل شده و فشارهای بین‌المللی بر اسرائیل روزبه‌روز افزایش می‌یابد، ثبات سوریه نباید قربانی جاه‌طلبی‌های سیاسی نتانیاهو شود.

فضای بی‌ثباتی که با تأسیس اسرائیل در خاورمیانه آغاز شد، اکنون منطقه و جهان را در بن‌بستی خطرناک قرار داده است. کشوری که با آواره‌سازی نیمی از ملت فلسطین از همان روز نکبت در 15 مه 1948 آغازگر یک بحران مزمن شد، امروز نیز با استمرار نسل‌کشی در غزه، هرج‌ومرجی بدون مرز را به جهان سال 2025 تحمیل کرده است.

اسرائیل که با شعار صلح، نظم بین‌المللی را بزک کرده و از جنگ‌های 1948، 1956، 1967، 1973، 1982، 2006 تا نسل‌کشی مستمر در غزه از سال 2023 تاکنون، عملاً امید به صلح منطقه‌ای را نابود کرده، این‌بار سوریه را هدف قرار داده؛ مردمی که سال‌ها تحت سلطه رژیم بعث رنج کشیده‌اند.

- تلاش برای برهم زدن ثبات سوریه از طریق برخی گروه‌های دروزی

در حالی‌که ایالات متحده آمریکا دولت جدید سوریه را به رسمیت شناخته و تحریم‌های اقتصادی را کاهش داده است، و تعاملات بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی با دمشق در حال افزایش است، رژیم نتانیاهو با نادیده‌ گرفتن هشدارهای واشنگتن، حملات جدیدی را علیه سوریه آغاز کرده است؛ اقدامی که از سوی تحلیل‌گران به‌عنوان تلاشی برای بقای سیاسی نتانیاهو ارزیابی می‌شود.

در شرایطی که دولت جدید سوریه روابطی مثبت با اقلیت‌های مختلف برقرار کرده و بسیاری از مطالبات دروزی‌ها را محقق ساخته، اسرائیل با تحریک «حکمت الحریری»، رهبر دروزی‌های سویدا و گروه‌های وابسته به او، در تلاش است تا سوریه را وارد بحرانی تازه کند.

ولید جنبلاط، رهبر دروزی‌های لبنان، پیش‌تر هشدار داده بود که اسرائیل با ادعای حمایت از دروزی‌ها، برخی عناصر این جامعه را برای ایجاد ناآرامی در سوریه به کار گرفته است. او تأکید کرد که "سویدا بخش جدایی‌ناپذیر سوریه است و هرگز از آن جدا نخواهد شد."

- موضع ترکیه

در این میان، اظهارات هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، اهمیت ویژه‌ای یافته است. او با محکوم‌کردن حملات اسرائیل به دمشق و جنوب سوریه، این اقدامات را تهدیدی برای ثبات منطقه دانسته و خواستار توقف فوری آن‌ها شده است.

فیدان هشدار داد که این سیاست‌های بی‌ثبات‌کننده نه‌تنها برای منطقه بلکه برای خود اسرائیل نیز تبعاتی خطرناک به همراه خواهد داشت. او همچنین با اشاره به نقش مخرب گروه‌های تروریستی وابسته به اسرائیل، پیامی روشن به عناصر ی.پ.گ ارسال کرد.

- آیا این‌ها آخرین تشنج‌های نتانیاهوست؟

اظهارات یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون اسرائیل مبنی بر فقدان مشروعیت کابینه نتانیاهو و لزوم برگزاری فوری انتخابات، بیانگر بحران عمیق سیاسی در داخل اسرائیل است. این در حالی است که با فروپاشی پروژه «هلال شیعی» ایران، آغاز فرآیند گذار سیاسی در لبنان و شکل‌گیری ثبات تدریجی در سوریه بر اساس خواست واشنگتن، نقشه ژئوپلیتیک جدیدی در منطقه در حال شکل‌گیری است.

در این فضا، نتانیاهو که در غزه نیز به اهداف خود دست نیافته، دیگر توجیهی برای تشدید آشوب ندارد. نتایج نظرسنجی‌ها در اسرائیل نشان می‌دهد که حدود 75 درصد از شهروندان، از توافق تبادل اسرا با حماس حمایت می‌کنند؛ حتی 60 درصد از حامیان ائتلاف نتانیاهو نیز خواستار امضای فوری آن هستند.

- اسرائیل؛ دولت یاغی در نظم نوین جهانی

دولت نتانیاهو همواره با حمله به کشورهایی که فاقد سامانه پدافند هوایی‌اند، بقای سیاسی خود را تضمین کرده، اما در نبردهای زمینی بارها شکست خورده است. اگر این رژیم به بی‌ثبات‌سازی سوریه ادامه دهد، نخست ملت خود، سپس دمشق و در نهایت کل منطقه را در معرض جنگ‌های ناهمگون و خشونت گسترده قرار خواهد داد.

در همین راستا، رایزنی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی هاکان فیدان، به‌ویژه با مقامات آمریکایی، و تأکید وی بر ضرورت اتخاذ موضعی مشترک در برابر ماجراجویی‌های اسرائیل، از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر اسرائیل در سیاست‌های خود تجدیدنظر نکند، نه‌تنها آینده‌اش در خطر خواهد بود، بلکه حتی اولویت‌های سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا که تاکنون حامی بی‌قید و شرط تل‌آویو بوده نیز به چالش کشیده خواهد شد.

این واقعیت که امروز خود اسرائیل به همان «دولت یاغی» تبدیل شده که پیش‌تر آن را بهانه‌ای برای حمله به دیگران می‌دانست، حقیقتی عبرت‌آموز است؛ نشان‌دهنده آنکه مفاهیم تحریف‌شده، سرانجام دامان خود تحریف‌گران را خواهد گرفت.

*دکتر افق نجات تاشچی، عضو هیئت علمی دانشگاه اونسکیز مارت چناق‌قلعه ترکیه است.

**این مقاله، تنها بیانگر نظر نویسنده است و الزاما بازتاب دهنده رویکرد خبرگزاری آنادولو نیست.