"Merkez Bankası Kapalı Çarşı'dan döviz alıyor" iddiası

Aras Fırat Tekeş / 11.04.2023
İstanbul

Dijital ağlarda ve ana akım medyada kamu kurumlarını hedef alan dezenformasyon içerikli paylaşımlara bir yenisi daha eklendi. Bir gazetede yayınlanan gerçek dışı haber, sosyal medya kullanıcıları arasında dikkat çekti. 

ARKA PLAN VE İDDİALAR 

Geçtiğimiz günlerde Ekonomim Gazetesi'nde "Dövizde Günlük İhtiyacı Kapalı Çarşı Karşılıyor" başlıklı bir haber okuyuculara sunuldu. 

Haber metninde "Döviz arzında yaşanan sorun ve uygulanan sıkı gözetim uygulamaları, birçok alanda derinliği olan Kapalıçarşı’yı yeniden gündeme taşıdı. Özel şirketlerden döviz borcu olan vatandaşa ve kamuya kadar birçok alanda talep, Kapalıçarşı’ya yöneldi. Verilen bilgiye göre sadece Merkez Bankası, demir sandıklar ile çarşıya her gün 5 milyar TL getiriyor ve karşılığında 260 milyon dolar topluyor." ifadeleri yer aldı. 

Bu haber farklı internet sitesi ve gazete tarafından kaynak gösterilerek okuyucularla paylaşıldı. 

Bazı haber siteleri, iddiaya konu olan içerikten alıntıladıkları fotoğraflara "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası" logosu yerleştirdi. 

İçerik Twitter'da da çok sayıda kullanıcı tarafından yeniden paylaşılarak dolaşıma sokuldu. 

BULGULAR

Anadolu Ajansı Teyit Hattı, iddiaların arka planını araştırmak için haberdeki görselleri inceledi ve yetkililerle temasa geçti. Haberin içeriğinde yer alan fotoğraflardaki zırhlı aracın, Merkez Bankası'na ait olmadığı para ve değerli eşya taşımacılığı yapan özel bir şirketin mülkü olduğu tespit edildi.

Erbay Güvenlik Hizmetleri'nin 2019 tarihinde kurulduğu, "Ankara, Gaziantep, Kahramanmaraş, Kapalıçarşı şubeleri aracılığıyla yurt içi değerli lojistiği faaliyetleri yürüttüğü öğrenildi. Şirketin özel güvenlik, kasa ve zırhlı taşımacılık alanlarında iş yaptığı belirlendi. 

Haberde yer alan fotoğraflardan yola çıkarak plakası tespit edilen ve İçişleri Bakanlığı'na kayıtlı araca dair resmi bilgiler aşağıya eklendi. 

Anadolu Ajansı Teyit Hattı, iddiaya konu olan aracın sahibi olan Erbay Güvenlik Hizmetleri A.Ş. ile temasa geçti.

Şirket yetkilileri yaptıkları açıklamada, bankalar, aracı kurumlar, döviz büroları veya kuyumcular arasında para veya değerli metal taşıma işiyle uğraştıklarını ancak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası adına herhangi bir taşıma faaliyeti gerçekleştirmediklerini ifade ettiler. 

Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi de konuyla ilgili kamuoyuna bir bilgi notu paylaştı. "Merkez Bankası'nın Kapalı Çarşı'dan herhangi bir döviz alım satım işlemi gerçekleştirmediği, fotoğraflardaki kişilerin ise kamu çalışanı olmadığı" vatandaşlarla paylaşıldı. 

TARAFLAR NE DİYOR?

Anadolu Ajansı Teyit Hattı, Ekonomim Gazetesi ile temasa geçerek haberde yer verdikleri zırhlı araçların özel bir şirkete ait olduğu konusundaki verileri kendileriyle paylaştı. Gazete yetkilileri, haberi dayandırdıkları herhangi bir somut veriyi tarafımızla paylaşmadı. 

BULGU SETİ
  • İddiaya konu olan görseldeki aracın Merkez Bankası'na değil, özel bir şirkete ait olduğu belirlendi. 

  • Şirket yetkilileri Anadolu Ajansı Teyit Hattı'na konuyla ilgili bilgi verdi.
     
  • Türkiye Cumhuriyeti İletişim Başkanlığı, TCMB'nın Kapalı Çarşı'dan döviz alım satım yapıldığı iddialarını yalanladı. 

DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın günlük döviz ihtiyacını Kapalı Çarşı'dan sağladığına yönelik iddialar gerçeği yansıtmıyor.