Nesli tükenen canlılarla ilgili özellikle sosyal medyada pek çok efsane paylaşılıyor. Bu tarz içeriklerin ilgi görmesi ve yüksek etkileşim alması sosyal medya platformlarında da daha çok yer bulmasına neden oluyor. Görüntü teknolojisinin gelişmesi ve dijital düzenlemeleri artık amatör kullanıcıların da yapabilmesi dezenformatif  videoların yaygınlaşmasında etkili hale geldi.  Elbette sadece amatör değil, bazen de daha ciddi prodüksiyonla kurgu belgeseller yapılabiliyor. 

ARKA PLAN VE İDDİALAR

Kısa videoların paylaşıldığı sosyal medya platformu TikTok'ta yer alan iki videoda nesli tükendiği bilinen megalodonun okyanuslarda olduğu öne sürüldü. 

1.videoİlk videoda uzman olduğu iddia edilen kişiler elde ettikleri bir görüntü üzerinde yaptıkları çalışmalardan görüntüye yakalanan canlının 62 fit olabileceğini hesapladıklarını söylüyor. Bu da neredeyse 18 metreye tekabül ediyor.

2.videoİkinci videoda ise Avustralya'da çekildiği iddia edilen görüntülerde yavru megalodonun yakalandığı iddia ediliyor. Stüdyoda uzman olduğu belirtilen  bir kişi ve videoyu çektiği iddia edilen kişi sunucunun sorularına cevap veriyor. Videoyu çeken kişi görüntüde hiçbir değişiklik yapılmadığını öne sürüyor. 

BULGULAR

Belgesellerin Discovery Channel'da her yıl düzenlenen Köpekbalığı haftası programlarında yayınlandığı tespit edildi. Dönemin haberleri tarandığında söz konusu belgesellerin tartışma yarattığı görüldü. Belgeseller AA Teyit Hattı tarafından araştırıldı.

- Megalodon: Canavar Köpekbalığı Yaşıyor 

İddianın bulunduğu ilk videonun Discovery Channel'ın 2013'te düzenlediği 26. Köpek balığı haftasında yayınladığı, "Megalodon: The Monster Shark Lives" isimli belgeselden alındığı tespit edildi.Belgeselin başlangıcında hızlı bir şekilde geçilen bir açıklama dikkat çekti. Açıklamada, "Bu programdaki olaylar efsanelerden birini keşfetmek için dramatize edilmiştir." ifadesinin yer aldığı tespit edildi. 

Belgesel Güney Afrika açıklarında balıkçı teknesinde çekildiği iddia edilen bir görüntüyle başlıyor. Balıkçı teknesi daha sonrasında bilinmeyen bir şey tarafından saldırıya uğruyor ve batıyor. Teknedeki herkesin öldüğü bildiriliyor. Güney Afrikalı yetkililer konuyla ilgili bir uzmana danışıyor. Uzman, köpek balıklarıyla ilgilli çalışmalar yapan deniz biyoloğu Collin Drake. 

Balıkçı teknesine yapılan saldırıyla ilgili dönemin haber kaynakları incelendiğinde böyle bir habere rastlanmadı. Deniz biyoloğu olduğu iddia edilen Collin Drake ismi taratıldığında böyle bir deniz biyoloğunun olmadığı anlaşıldı. Collin Drake'in aslında Darron Meyer isimli Güney Afrikalı bir oyuncu olduğu anlaşıldı. Yine aynı şekilde belgeselde deniz biyoloğu olarak konuşan Madelyn Joubert'in oyuncu Julina Venter olduğu tespit edildi. 

- Megalodon: Yeni Kanıt

İlk belgesel özellikle uzmanlar tarafından eleştirilmesine rağmen ertesi yıl "Megalodon: The New Evidence" isimli ikinci belgesel yayınlandı. İddianın yer aldığı ikinci videonun bu belgeselden alındığı bulundu. Belgeselin sonunda küçük puntolarla yazılan açıklamalarda bu belgeselin gerçek olmadığı belirtildi."Programda yer alan hiçbir kurum veya kuruluş hiçbir şekilde kendisine bağlı değildir ve içeriğini onaylamamıştır."

"Her ne kadar bu programdaki bazı olaylar ve karakterler dramatize edilmiş olsa da megaladon gerçek bir köpekbalığıydı."

"Dev köpekbalığı efsaneleri dünyanın her yerinde varlığını sürdürüyor ve bunların ne olabileceği hala tartışılıyor."

Her iki belgeselde de sorumluluk reddi beyanın yer aldığı görüldü.

- Köpek balığı Haftası

Discovery Channel'da ilk olarak 17 Temmuz 1988'de başlayan köpek balığı haftası yılın bir haftası tüm hafta boyunca köpek balığı ile ilgili programların yayınlandığı haftaya verilmiş isimdir köpek balığı haftası. Megalodon ile ilgili yaptıkları 2013 belgeseli özellikle uzmanlar tarafından büyük eleştiri aldı. Efsaneleşmiş bu canlının meraklıları için heyecan uyandıran bu belgesellerin kurgu olması hayal kırıklığı yaşattı. Söz konusu belgesellerde dijital düzenlemelerin olduğu ve CGI kullanıldığı görüldü.

- Efsanevi deniz canlısı: Megalodon

Megalodon Yunanca'dan gelmekte olup "dev diş" anlamındadır. Denizlerde yaşamış olan en büyük köpek balığı megalodon aynı zamanda en büyük balıktır da. Fosil kayıtlarından öğrenilen kısıtlı bilgilere göre bu köpek balığı Antartika dışında tüm kıtaların kıyı şeritlerinde, tropik ve ılıman denizlerde yaşamıştır. Bilim insanları megalodon ile büyük beyaz köpek balıklarının diş yapılarını karşılaştırarak her iki canlı türünün benzer vücut hatlarına sahip olduklarını öne sürmüştür. Kaynak: Encyclopedia Britannica 

Fakat iki köpek balığı türü de akraba olmamakla birlikte farklı familyaya aitler. Megadolon, megadiş türüne ait bir köpek balığıdır. Bilim insanları yetişkin bir megalodonun 10 ile 20 metre arasında olduğunu büyük beyaz köpek balığının 3 katı büyüklüğünde olduğunu söylüyor. 

Yaşamış en büyük köpek balığının dünya küresel çapta soğumaya başladığında Pliyosen'in sonunda yanim 2.6 milyon yıl önce neslinin tükendiği biliniyor. Bugün bu canlının yaşadığına dair herhangi bir kanıt yok. Fakat megadolon ile ilgili yapılan filmler, yazılan romanlar ve çekilen sahte belgeseller bu canlının hala yaşadığı ile ilgili yanlış bir bilginin ortaya çıkmasına yol açıyor. Bu da güvenilir olduğu düşünülen kanalların bir dezenformasyon yaymasına sebep oluyor.