Sosyal medyada alt yaş sınırı: İlk kanun Avustralya'da yürürlükte

Çağdaş Çetindemir / 10.12.2025
İstanbul

Avustralya'da 16 yaş altı için sosyal medya erişimini; çocukların sosyal medya platformlarında hesap oluşturması ve bulundurmasını yasaklayan kanun 10 Aralık 2025 tarihi itibariyle yürürlüğe girdi. Avustralya, dünyada 16 yaş altı için sosyal medya yasağı uygulayan ilk ülke oldu. Türkiye'de ise Avustralya'daki kanuna benzer bir hukuki düzenlemeye ilişkin çalışmalar sürüyor. TBMM Dijital Mecralar Komisyonunda 3 Aralık 2025'te bir sunum yapan Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, çocuklara yönelik sosyal medya düzenlemesi çalışmalarıyla ilgili olarak, "Bu düzenlemeyle sosyal ağ sağlayıcılarına 15 yaşından küçük çocuklara kesin olarak hizmet sunmama ve hesap açmama yükümlülüğü getirilmesini öneriyoruz." dedi. Konuşmanın detaylarına Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı internet sitesinden erişilebilir.


Bilginin Doğrusu Cebinizde:

Yanıltıcı içerikler her yerde! Sosyal medyada önünüze düşen dezenformatif haberlerin doğruları her gün telefonunuza gelsin isterseniz, bağlantıya tıklayın: Teyit Hattı’nın WhatsApp kanalına katılın.

Avustralya'da "Çevrimiçi Güvenlik Değişikliği (Sosyal Medya Alt Yaş Sınırı) Yasası-2024"ün yürürlüğe girmesiyle sosyal medya platformlarının 16 yaş altı çocuklar için makul adımlar atması zorunlu hale geldi. Avustralya Hükümeti, dünyada bir ilk olan kanunla sosyal medya yaş sınırlamalarıyla, kişisel gelişimlerinin kritik bir aşamasındaki Avustralyalı çocukları korumayı hedefledi.

Algoritmaların ve zararlı içeriklerin çocuklar üzerindeki negatif etkisini azaltmayı öngören kanun, 16 yaş altı Avustralyalıları sosyal medya hesaplarına giriş yaparken maruz kalabilecekleri baskılardan ve risklerden korumayı amaçlıyor. Bunlar, çocukları ekran başında daha fazla zaman geçirmeye teşvik eden tasarım özelliklerinden ve sağlıklarına ve refahlarına zarar verebilecek içeriklerden kaynaklanıyor. Kanunla ilgili tüm bilgiye Avustralya’nın resmi hesaplarından ulaşılabilir.

Anadolu Ajansı Teyit Hattı'nın Avustralya'daki kanuna ilişkin resmi kaynaklardan ve The Guardian, SBS News, SKY News, ABC gibi yabancı medya kuruluşlarının geçtiği haberlerden derlediği bilgilere göre kanundan etkilenen sosyal medya platformları, 21 Kasım 2025 tarihi itibariyle, Facebook, Instagram, Snapchat, Threads, TikTok, Twich, X, YouTube ve Kick oldu. Discord, GitHub, Google Classroom, LEGO Play, Messenger, Pinterest, Roblox, Steam, Steam Chat, LinkedIn, Lemon8, WhatsApp ve YouTube Kids platformlarının ise yaş sınırlamasına tabi olmayacağı açıklandı. Ancak yeni değerlendirmelerle listede değişiklikler de olabilir. 

Çocuklar ve ebeveynler, olası yasa ihlalleri yaşanması halinde cezalandırılmayacak ancak platformlar için durum farklı. Teknoloji şirketlerinin kanuna uyum sorumluluğu var. Küresel sosyal medya platformları, yeni kanuna uymamaları halinde yüksek para cezasıyla karşı karşıya kalacak. Platformların 16 yaş altı çocukların hesap sahibi olmasını önlemesi gerekiyor. Platformların bunun için gerekli düzenlemeleri yapması bekleniyor. Platformlarda mevcut hesaplar devre dışı bırakılacak, yeni hesap oluşturulması engellenecek ve çocuk kullanıcıların kısıtlamaları aşmasına karşı geçici çözümler uygulanacak.

Meta, Avustralya'dan yurtdışına kısa süreli tatil için çıkan 16 yaş altı kullanıcıların kısıtlanacağını, kısa süreli tatil için Avustralya'ya gelenlerin hesaplarının ise kısıtlanmasının olası olmadığını açıkladı. Avustralya'da uzun süreli öğrenim halinde yaş önlemi devreye girebilir.  Kanundan 350 bin Instagram, 150 bin Facebook hesabının etkileneceği öngörüldü. TikTok, doğru doğum tarihini vermemiş olabilecek çocuklar tarafından kullanılan hesapları tespit etmek için teknoloji ve insan denetimini birleştiren çok katmanlı bir yaklaşım kullandığını duyurdu. Snapchat, kullanıcılara yaş doğrulamasını yaş güvence platformu olan k-ID veya veri doğrulama sitesi ConnectID aracılığıyla yapacak. Kick de aynı k-ID teknolojisini kullanacak. YouTube ise yaşı ilişkili Google hesabı ve diğer sinyallere dayanarak belirleyecek.