Hastane saldırısı sonrası İsrail'in kanıtları çürütülüyor

Gaye Güllü / 21.10.2023
İstanbul

7 Ekim 2023 tarihinde İsrail ile Gazze arasında başlayan sıcak çatışmalar devam ediyor. İsrail'in bölgeye düzenlediği hava saldırılarında başta çocuklar olmak üzere yüzlerce sivil hayatını kaybederken tüm dünya gelişmeleri yakından takip ediyor. 

Son olarak 17 Ekim tarihinde Gazze'deki El-Ehli Baptist Hastanesi'nin bombalanması ve 500'den fazla sivilin hayatını kaybetmesi tüm dünyanın tepkisini çekti. Olayla ilgili başta ana akım medya olmak üzere dijital platformlarda binlerce görüntü ve fotoğraf paylaşıldı, iddialar dolaşıma sokuldu. 

İsrail, hastane saldırısının Hamas tarafından ateşlenen bir füzenin kazayla binaya isabet etmesi sonucu meydana geldiğini savunurken, Hamas, saldırıdan İsrail'i sorumlu tuttu. İsrail, dünya kamuoyunu ikna edebilmek adına resmi X (eski adıyla Twitter) hesabından çok sayıda kanıt niteliğinde görüntü paylaştı. Ancak bağımsız kuruluşlar tarafından yapılan araştırmalar bu belgelerin gerçeklerle örtüşmediğini gözler önüne serdi.

İSRAİL SALDIRIDAN HAMAS'I SORUMLU TUTTU

Hastane saldırısının ardından İsrail, saldırının İsrail ordusu (IDF) tarafından yapıldığı yönündeki iddiaları kesin bir dille reddedip, kamuoyuna bir dizi delil sundu.

İsrail hükümeti saldırı sonrası resmi X hesabından bir video paylaştı. Olayın yaşandığı saatlerde Filistinli silahlı grupların hastane çevresinden bir dizi roket ateşlediği savunuldu. Hastaneye bu roketlerden birinin isabet ettiği öne sürüldü ve saldırıdan İslami Cihad hareketi sorumlu tutuldu. 

İsrail ordusu (IDF) olaydan kısa bir süre sonra resmi X hesabından bir harita yayınlayarak hastaneye düşen bombanın Gazze içinden ateşlendiğini öne sürdü.

Ayrıca İsrail ordusu tarafından roketlerin çıkış noktasının hastane yakınlarında bir mezarlık olduğu iddia edilen ses kayıtları yayınladı. 

İsrail resmi hesabı da  Al Jazeera yayınında kaydedilen görüntüleri, İslami Cihad örgütünün hastaneyi bombaladığı anların kanıtı olarak kamuoyuna servis etti.

Ayırca, İsrail ordu sözcüleri katıldıkları yayınlarda görüntülerdeki roketin patlamaya neden olan yanlışlıkla ateşlenen roket olduğunu açıkça dile getirdi.

RAPORLAR İSRAİL ORDUSUNU İŞARET EDİYOR

İsrail hükümeti tarafından kamuoyuna sunulan delillerin tutarsızsızlığı soru işaretlerini de beraberinde getirdi. Haritanın belirsizliği, servis edilen görüntülerin net olmaması ve ses kayıtlarındaki çelişkiler hastane bombalanmasının sorumlusunun kim olduğu ile ilgili şüphelerin artmasına neden oldu. Bağımsız kuruluşlarca yayınlanan raporlar, hastane patlamasına neden olan roketin Gazze'den ateşlendiği iddialarını soruşturmaya açtı.

Amerika Birleşik Devletleri merkezli The New York Times'ın görüntü analiz departmanı yayınladığı makalede, İsrailli ve ABD'li istihbarat yetkililerinin, El- Ehli Baptist Hastanesi patlamasından kısa bir süre önce videolara kaydedilen cismin İslami Cihad roketi olduğuna inanmasına rağmen bu nesnenin İsrail’den fırlatıldığı ve hastane ile bir ilgisinin olmadığını açıkladı.

Makalede verilen detaylarda, İsrail tarafının sunduğu en güçlü delilin şüpheli olduğu ve anlatıyı karmaşık hale getirdiği bilgisi okuyucu ile paylaşılmış.  

Makalede, "The New York Times'ın ayrıntılı görsel analizi, 17 Ekim gecesi Al Jazeera televizyon kamerasından canlı yayınlanan videonun başka bir cismi gösterdiği sonucuna varıyor. Videoda görülen füze büyük olasılıkla hastanedeki patlamaya neden olan cisim değil. The Times'ın tespitine göre bomba aslında yaklaşık üç kilometre ötede gökyüzünde patladı ve bu, o gece İsrail-Gazze sınırında yaşanan çatışmanın konuyla ilgisiz bir yönü." ifadeleri ile yapılan açıklamada görüntülerin hastane patlaması ile ilgili olmadığı anlatıldı.

The Times'ın görüntülerin hastane patlaması ile alakalı olmadığını belirtmesinin bir diğer nedeni ise  lokasyon. Yapılan araştırmalar olay gecesi hastane yakınlarında 2 büyük patlama daha olduğunu gösterirken, hastaneye düştüğü iddia edilen roketin hastaneden en az 2 mil (3 KM) uzağa düştüğünü gösteriyor.

The New York Times'ın uzman görsel araştırmacısı Aric Toler'ın sosyal medya hesabında paylaştığı detaylarda, coğrafi konum çalışmasıyla yapılan perspektif çizimlerinde hastaneye düşen roketin İsrail'in Nahal Oz kenti yakınlarından gelmiş olabileceğide ifade edilmiş.

Ayrıca, patlamadan üç gün önce Filistin güçlerinin cephanesinde yer almayan 155 mm'lik aydınlatma mermisi El Ahli Hastanesi'ne ateşlenmiş ve hastane yöneticileri, IDF'den tahliye etmeleri yönünde uyarılar aldıklarını dile getirmişti.

The New York Times, hastaneye düşen roketin kim tarafından atıldığı belirsizliğinin devam ettiğini dile getirirken, İsrail kanadının en güçlü delili olarak gösterdiği canlı yayın görüntülerinin güvenilir bir kaynak olmadığının altını çiziyor.

Yine İsrail resmi hesabından kanıt olarak sunulan bir başka görüntünün, hastane patlamasından 1 saat sonrasını gösterdiği tespit edildi. Paylaşımı yapan hesabın bu görüntüyü kısa süre sonra sosyal medya hesabından kaldırdığı görüldü.

İsrail tarafının hastane saldırı ile ilgili kamuoyuna sunduğu bir başka delil ise Hamas güçlerine ait olduğu iddia edilen ses kayıtlarıydı.

Ses kayıtların inceleyen sonik araştırma kuruluşu Erarshot, kaydın manipüle edildiğini ve bu nedenle güvenilir bir kanıt niteliği taşımadığını açıkladı.

Anadolu Ajansı Teyit Hattı da bağımsız ve güvenilir ses uzmanlarına kaydı dinletti. Uzmanlar telsiz kaydı olarak sunulan sesin "kesinlikle işlemden geçtiği görüşünü" belirtti.

Yapılan açıklamada kayıttaki her iki sesin aynı monofonik ses kanalında olması gerekirken, iddia kaydında seslerin sağ ve sol olmak üzere iki kanala bölünmüş olduğu belirtildi.

İngiltere merkezli devlet ve kurumsal şiddete ilişkin medya ve mekansal araştırmalar yürüten Forensic Arhitecture'in yayınladığı geniş çaplı raporda ise, El-Ehli Baptist Hastanesi'ne düşen roketin Filistin tarafından ateşlenmiş olmasının mümkün olmadığı açıklandı.

Hastanede oluşan çarpma izlerinin üç boyutlu analizi sonucunda güneybatı tarafındaki radyal parçalanmaların, kuzeydoğu kökenli muhtemel bir mermi yörüngesine işaret ettiğinin belirlendiği duyuruldu.

Ayrıca, çalışmayı inceleyen patlayıcı uzmanı Cobb Smith'te parçalanma modellerinin, merminin IOF'un iddia ettiği gibi batıdan değil, kuzeydoğudan (Gazze çevresinin İsrail kontrolündeki tarafı yönünde) geldiğini gösterebileceğini açıkladı.

Yine aynı raporda, IDF'in hastaneye yapılan saldırıyı üstlenmemesinin gerçeği yansıtmadığı çünkü DSÖ'nün, 7 Ekim'den bu yana Gazze'de sağlık hizmetlerine 59, işgal altındaki topraklarda ise 137 saldırı bildirdiği ifade edildi.

BU SALDIRI İLK DEĞİL

İsrail, çatışmaların başından bu yana yaptığı çelişkili açıklamalarla, kamuoyunun güvenini sarstı. 2022'de, El Cezire’nin 51 yaşındaki Filistinli muhabiri Shireen Abu Akleh, İsrail güçleri ve Filistinliler arasında Cenin’de çıkan çatışmalar sırasında başından vurularak öldürülmüştü. Gazeteci Shireen Abu Akleh’in ölümü hakkında İsrail ve Filistin birbirini suçladı. İsrail'in kesin bir dille reddettiği ölümün detayları BM raporunda ortaya çıktı. BM İnsan Hakları Ofisi, gazeteci Shireen Abu Akleh'in İsrail tarafından açılan ateş sonucu öldürüldüğünü doğruladı.