

Birleşmiş Milletler'e bağlı IPC, İsrail'in soykırım ve sistematik aç bırakma politikaları uyguladığı Gazze'de 'kıtlık' yaşandığını resmi olarak ilk kez ilan etti.
Birleşmiş Milletler (BM) destekli Entegre Gıda Güvenliği Aşama Sınıflandırması (IPC) raporunda Gazze ve çevresinde yaşanan kıtlık doğrulandı. Raporda bölgedeki nüfusun 'felaket düzeyinde açlıkla' karşı karşıya kaldığı ve yaşanan kıtlığın İsrail kaynaklı olduğunu işaret etti.
'Kıtlık' ilanı için ne gerekiyor?
IPC, kıtlık ilan edebilmek için gerekli üç temel eşiğin karşılandığını belirtti. Gazze'deki hanelerin %20'sinden fazlasının aşırı düzeyde gıda sıkıntısı yaşadığını doğruladı. Raporda, İsrail'in gıda yardımına ulaşmaya çalışan sivilleri hedef aldığı da belirtildi. Gazze'de insani yardım dağıtımı yürüten İsrail iltisaklı Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın (GHF) faaliyetlerinin yetersiz olduğu raporda yer aldı.
Raporda, kıtlığın Ağustos ortasından Eylül sonuna kadar Deyr el-Belah ve Han Yunus'a kadar yayılacağı öngörülüyor. Bu dönemde Gazze nüfusunun 3'te biri (641 bin kişi) 5'inci seviyede, yani 'felaket seviyesinde gıda güvensizliği' ile karşı karşıya olduğu vurgulandı. Aynı rapor Gazze'deki 1,14 milyon kişinin 4'üncü seviye (acil durum), 396 bin kişinin ise 3'üncü seviye (kriz durumu) gıda güvensizliği yaşadığını belirtti.
IPC, Haziran 2026’ya kadar beş yaş altı en az 132 bin çocuğun 'akut yetersiz beslenme' yaşayacağını öngörüyor. Bu sayı, Mayıs 2025’teki tahminlerin yaklaşık iki katına çıkmış durumda. Vakaların içinde ölüm riski yüksek olan 41 binden fazla ağır durumdaki çocuk da yer alıyor. Ayrıca yaklaşık "55 bin 500 hamile ve emziren kadın için de acil beslenme desteği gerektiği" vurgulanıyor.
IPC raporu hakkında konuşan BM Yardım Koordinatörü Tom Fletcher, kıtlığın tamamen önlenebilir olduğunu belirterek, "İsrail'in sistematik engellemeleri nedeniyle" Filistin topraklarına gıda ulaştırılamadığını söyledi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gazze’de yaşananları anlatacak kelime bulunmadığını belirtirken tüm bu yaşananlara bir de kıtlığın eklendiğini ifade etti. Guterres, "İsrail'in uluslararası hukuk kapsamında, halkın gıda ve tıbbi ihtiyaçlarının karşılanması da dahil olmak üzere, kesin yükümlülükleri olduğunu" ifade etti.
İsrail, IPC Raporunu Yalanladı
İsrail Dışişleri Bakanlığı ise yaptığı açıklamada, IPC raporunu yalanladı. IPC'yi standartları değiştirmekle suçladı. Açıklamada, "Gazze'de kıtlık yok IPC İsrail'e karşı asılsız suçlamalar üretmek için küresel standartlarını %30'dan %15'e düşürdü." ifadelerini kullanıldı.
İsrail'in Suçlamaları Gerçeği Yansıtmıyor
Kıtlık standardı, IPC tarafından çok kuruluşlu ve bağımsız uzmanların yer aldığı bir kurul tarafından belirleniyor. Belirenen bu standartlar 2012'den bu yana küresel olarak sabit eşik değerlere göre uygulanıyor.
Bu süreçte hanelerin gıda tüketimi, çocuklardaki akut yetersiz beslenme oranları ve günlük ölüm verileri toplanıyor. Eğer en az %20 hane aşırı gıda kıtlığı yaşıyor, çocukların %30’undan fazlası akut yetersiz beslenme görüyor ve günlük ölüm oranı 10 binde 2’nin üzerine çıkıyorsa, uzman kurul bu verileri değerlendirerek bölge için 'kıtlık' ilan ediyor.
IPC 2004'ten Bu Yana 4 Kez Kıtlık İlan Etti
Birleşmiş Milletler destekli Entegre Gıda Güvenliği Faz Sınıflaması (IPC), bugüne kadar yalnızca dört ülkede resmî olarak kıtlık ilan etti. Somali, Sudan, Haiti ve son olarak Gazze Şeridi, açlık ve ölüm oranlarının kritik eşiği aştığı bölgeler arasında yer aldı.
Somali'de 2011'de yaşanan kıtlıkta binlerce kişi açlıktan hayatını kaybederken, çocuklarda akut yetersiz beslenme oranları kritik seviyelere ulaştı.
Sudan'da 2024'te başlayan iç savaşla birlikte Darfur ve çevresindeki mülteci kamplarında ölüm oranları alarm seviyesine yükseldi. Zamzam Kampı'nda her gün 10 bin kişi başına 1,5 ila 2,4 ölüm kaydedilirken, 5 yaş altı çocuklarda bu oran daha da arttı.
Aynı yıl Haiti'de 5.636 kişi açlık nedeniyle hayatını kaybetti. Ülkede 5,4 milyon kişi (nüfusun neredeyse yarısı) gıda güvensizliğinin kriz seviyesinde olduğu bildirildi.
IPC, 22 Ağustos 2025'te ise ilk kez Afrika ve Kuzey Amerika dışındaki bir bölgede, Gazze Şeridi'nde kıtlığı resmi olarak ilan etti.