Hayatın birçok alanında atılımlara yol açan yapay zeka, tıp biliminde de aktif rol almaya başladı. Her geçen gün buna yönelik çalışmalarla ilgili gelişmeler yaşanıyor. Kimi tedavi yöntemleri ise sosyal medyada şüpheyle karşılandı.

ARKA PLAN VE İDDİALAR 

Sosyal medya uygulaması X'te (eski adıyla Twitter) haber içerikli paylaşımlar yapan bir hesap felçli bir kadının dünyada ilk kez avatar aracılığıyla konuşabildiğini iddia etti. Geçirdiği felç nedeniyle konuşma yetisini kaybeden bir kadının yeni geliştirilen teknoloji sayesinde sadece beyin sinyallerini kullanarak iletişim kurduğu görüntüler yayınlandı. Görüntülerde kadının beyin sinyallerini yorumlayan avatarın konuştuğu ve yüz ifadeleri yaptığı görülüyor.

BULGULAR 

Söz konusu iddiada yer alan anahtar kelimeler Türkçe ve İngilizce olarak taratıldı. Araştırmanın sonucunda iddianın yer aldığı haber kaynaklarına ulaşıldı. Aynı zamanda San Fransisco Kaliforniya Üniversitesi'nin resmi internet sitesinde çalışmayla ilgili detaylı bilgilere ulaşıldı. Geçtiğimiz hafta Nature dergisinde de yayınlanan çalışmada araştırmacıların, kadının beyin aktivitesini bilgisayarlara iletmek için beynin yüzeyine bir dizi elektrot yerleştirdikleri bilgisinin yer aldığı görüldü. Prestijli bilim dergisi Nature'deki yazıya göre yapay zeka algoritmaları sinyalleri kelimelere çeviriyor ve ekrandaki avatar, makineye bağlı kişinin duygularını, kelimelerini ve yüz ifadelerini aktarıyor.

Çalışmanın detaylarının yer aldığı videonun San Fransisco, Kaliforniya Üniversitesi'nin (UCSF) Youtube kanalında yayınlandığı görüldü. Felçli kadının, geliştirilen teknoloji ile beyin implantı ve yapay zekanın yardımıyla dijital avatar aracılığıyla tekrar sözlü iletişim kurabildiği tespit edildi. 

- Dijital avatar aracılığıyla sesini kazanabilmek

Ann, 47 yaşında ve 18 yıl önce geçirdiği beyin sapı felcinin ardından felçli kalan bir kadın hasta. Ann konuşamıyor, yazamıyor ve normalde de dakikada 14 kelimeye kadar harfleri seçmesine yardımcı olan hareket izleme teknolojisini kullanarak iletişim kuruyor. 

Çalışmada bulunan ekip Ann'in beyninin konuşma bölümüne 253 elektrottan oluşan kağıt incelendiğinde bir implant yerleştirdi. Elektrotlar, eğer felç durumu olmasaydı dil, çene, gırtlak ve yüzdeki kasların kontrol edilebileceğini gösteren beyin sinyallerini saptadı. Yapay zeka ile bu sinyaller bireysel seslere çevrildi.

Ann beyninin sinyalleri anlayabilmesi için uzun bir süre arayüz üzerinde eğitim alması ve aynı cümleleri sessizce tekrar etmesi gerekti. Bilgisayar 39 farklı sesi öğrendi. Sinyallerin anlaşılır cümlelere çevrilmesi için Chat GPT tarzı bir dil modeli kullanıldı.

Dijital avatar Ann'e benzeyecek şekilde tasarlandı. Düğün videosunda onun konuşmasına ait olan kesitler kullanılarak avatarın sesi de onu gibi çıkacak şekilde eğitildi. Aynı şekilde avatarın yüzü Ann'in beyin sinyallerine göre hareket ediyor. Ann'in duygularını görsel olarak ifade edebiliyor. 

San Fransisco Kalifornia Üniversitesi'nde (UCSF) Weill Sinir Bilimleri Enstitüsü üyesi ve çalışmayı yöneten profesör Edward Chang "Amacımız, başkalarıyla konuşmanın en doğal yolu olan iletişimin tam ve somutlaşmış bir yolunu yeniden oluşturmaktır." şeklinde açıklama yaptığı görüldü.