Avrupa Dijital Medya Gözlemevi'nin (EDMO) her ay yayınladığı dezenformasyon raporunun 50'ncisi kamuoyuyla paylaşıldı. 2025 yılının Temmuz ayında yapılan yayınları inceleyen raporda, 31 teyit kuruluşunun ele aldığı 1.483 yanıltıcı habere dair veriler derlendi.

Raporda, dezenformatif iddiaları dolaşıma sokan hesap ve yayın organlarının en sık manipüle ettiği alanın 'göçmenler ve göç' konusu olduğu aktarıldı. Göç ve göçmenleri konu alan yalan haber oranının, bir önceki aya göre %5 oranında artış gösterdiği kaydedildi. Rapora konu olan içeriklerde yanıltıcıya bilgiye rastlanan yayınlardan 164'ünün göç, 119'unun iklim değişikliği, 84'ünün Rusya-Ukrayna savaşı, 69'u Avrupa Birliği, 59'u ise Filistin meselesini konu edindiği bildirildi.

Raporda, Ekim 2023’ten bu yana takip edilen göç dezenformasyonunun Temmuz’da yüzde 11'lik bir oranla rekor seviyeye ulaştığı belirtildi.

GÖÇMENLER DEZENFORMASYONUN HEDEFİNDE

Avrupa'da yalan haberlerin yayılmasına yol açarak şiddeti körükleyen ve ırkçılığı yayan dezenformatif iddialar EDMO’ya bağlı teyit ekipleri tarafından incelendi. Aşırı sağcı ve ırkçı hesaplar tarafından tekrarlanan göçmen karşıtı söylemler de dezenformasyonun yayılmasına katkıda bulundu.

Portekiz'de okul kayıtlarında göçmenlerin önceliğe sahip olduğu öne sürülürken, Polonya'da ülkedeki işsizlik yardımlarının Ukraynalı göçmenlerce istismar edildiğine dair içerikler yoğun etkileşim aldı.

GAZZE SOYKIRIMINA MEŞRUİYET KAZANDIRMA ÇABASI

Raporda, İsrail'in 7 Ekim 2023'ten beri Gazze’de uyguladığı soykırım ve sistematik aç bırakma politikasına dair içeriklere de yer verildi.

İsrail yanlısı hesapların, "Pallywood" başlığı adı altında Gazze'de yaşanan insanlık suçlarına meşruiyet kazandırma çabası da rapora yansıdı. Gazze'deki görüntülerin sahte ve kurgu olduğuna dair iddiaların "Pallywood" etiketiyle paylaşıldığı içerikleri Anadolu Ajansı Teyit Hattı da doğruluk kontrolüne tabi tutuyor. Bu kapsamda Gazze’deki çocuklara ait gerçek ve güncel fotoğraflar, 'bağlamından koparıldığı' iddiasıyla farklı ülke ve dönemlere aitmiş gibi servis edildi.

Pallywood iddialarına dair Almanya'nın kamu yayıncısı Deutsche Welle (DW) tarafından hazırlanan “Gerçek kontrolü: Grok, Gazze'deki yetersiz beslenen çocuklar konusunda yanılıyor” başlıklı makaleye de dikkat çekildi. Makaleye göre, inkarcı içeriklerin yayılmasında, kullanıcıların bir tür “doğrulama aracı” olarak başvurduğu ABD merkezli sosyal medya platformu X’in yapay zekası Grok’un da rolü oldu. Söz konusu makalede, Gazze'den dehşet verici görüntüler yayılırken, Grok'un X'e verdiği hatalı yanıtlar gerçeği yeniden yazma riski taşıdığına dikkat çekildi.

Anadolu Ajansı Teyit Hattı da Grok'un Gazze'de çekilen bir fotoğrafı, sosyal medya kullanıcılarına "Yemen'de çekildi" şeklinde yansıtmasını haberleştirmişti.

%10'UNU YAPAY ZEKA ÜRETİYOR

Rapora göre, yapay zeka ile üretilen yanıltıcı içeriklerin oranı, toplam dezenformatif içeriklerin yüzde 10'unu oluşturuyor. Haziran ayında rekor kırarak yüzde 10 seviyesine ulaşan yapay zeka üretimi yanıltıcı içerikler, bu oranı Temmuz ayında da korudu. Temmuz ayında, yapay zeka destekli 152 asılsız haber, siyasetten tarihe ekonomiden çevreye çeşitli konularda gündem oldu.

Küresel iklim değişikliğine dair komplo teorilerini destekleyen sahte meteoroloji haritaları, Gazze soykırımının inkarına dair içerikler, ABD Başkanı Donald Trump ile pedofili fuhuş ağı kurmakla suçlanan Jeffrey Epstein'in ilişkisine dair paylaşımlar, rapora göre en çok dolaşıma giren konular oldu. Yunanistan'da göçmen merkezlerinin açılacağına ve Belçika'da devlet yardımlarının yüzde 83'ünün Almanya'dan gelen göçmenlere ayrıldığı gibi iddialar da Temmuz ayının dikkat çeken yanıltıcı içeriklerinden oldu.