Temmuz ayında hava sıcaklıkları, Türkiye genelinde mevsim normallerinin ortalama 6 ila 12 derece üzerinde seyretti. Sıcak hava dalgası birçok kentte etkili olurken, sosyal medyada hava olaylarına ilişkin bilimsel dayanağı bulunmayan iddialar dolaşıma girdi.

ARKA PLAN VE İDDİALAR

X'te bir radar görüntüsü eşliğinde, Avrupa'da hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin altında seyrettiği, buna karşılık Türkiye'de sıcaklıkların arttığı öne sürüldü. Paylaşımda ayrıca, "Türkiye'ye yağmur bulutlarının ulaşmasının HAARP ile engellendiği" iddia edildi.

Sosyal medyada dikkat çeken iddia, birçok kullanıcı tarafından da paylaşıldı. 

BULGULAR

Anadolu Ajansı (AA) Teyit Hattı, sosyal medyada gündeme gelen "HAARP ile Türkiye'ye yağmur bulutlarının gelmesinin engellendiği" iddiasını, İTÜ İklim Bilimi ve Meteoroloji Mühendisliği Bölüm Başkanı ve İTÜ Afet Yönetimi Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu'na sordu.

Kadıoğlu, HAARP'ın (High-frequency Active Auroral Research Program) ne olduğuna açıklık getirdi. Buna göre:

"HAARP, Alaska'da bulunan ve iyonosfer tabakasını incelemek amacıyla kurulmuş bilimsel bir araştırma tesisidir. 180 adet anten ve yüksek güçlü radyo vericilerinden oluşan bu tesis, atmosferin üst katmanındaki iyonosfere radyo dalgaları göndererek bölgedeki fiziksel olayları araştırmaktadır. HAARP, 2015 yılından itibaren Alaska Fairbanks Üniversitesi tarafından işletilen sivil bir araştırma merkezidir."

Fotoğraf, haber yapmak üzere Alaska Fairbanks Üniversitesi'nden alınmıştır.

HAARP'ın hava olaylarını etkileyemeyeceğini ve bilimsel verilerin de bunu desteklediğini belirten Kadıoğlu, nedenlerini şöyle sıraladı:

- "HAARP'ın toplam gücü (3,6 megawatt); bir şimşeğin ürettiği enerjiden yaklaşık 640 bin kat daha zayıftır.

- Hava olayları, atmosferin alt katmanı olan troposferde (yeryüzünden yaklaşık 10 km yüksekliğe kadar) gerçekleşirken, HAARP iyonosferi (60-1000 km yükseklik arasında) inceler. 

- Stanford Üniversitesi'nden Prof. Umran İnan, 'HAARP'ın yaydığı enerji miktarı, bir şimşekle karşılaştırıldığında çok küçük kalmaktadır' demiştir."

HAARP ile yağmur bulutlarının Türkiye'ye ulaşmasının engellenemeyeceğini vurgulayan Kadıoğlu, bunun teknik olarak mümkün olmadığını şu ifadelerle açıkladı:

- "HAARP'ın etki alanı, yalnızca doğrudan tesis üzerindeki küçük bir iyonosfer bölgesiyle sınırlıdır.

- Alaska'dan binlerce kilometre uzaklıktaki Türkiye gibi bir bölgeye sinyal göndermek ve bulutları engellemek mümkün değildir. 

- HAARP'ın gönderdiği radyo dalgaları geniş bir alana yayılır; lazer ışığı gibi uzaktaki bir noktaya odaklanamaz.

- Colorado Boulder Üniversitesi uzmanı David Malaspina'ya göre, bu radyo dalgalarının yeryüzüne nüfuzu sadece birkaç santimetredir; atmosferin alt tabakalarını veya hava durumunu değiştiremez."