Filin hortumuyla yavru aslanı taşıdığını gösteren fotoğraf, yılın fotoğrafı seçildi mi?

Ayşenur Cevahiroğlu / 03.10.2022

Sosyal medya platformlarında yapılan paylaşımlarda, bir filin yavru aslanı en yakın su kaynağına taşıdığı ve anne aslanın da yanlarında gittiğini gösteren fotoğrafın yılın fotoğrafı seçildiği iddia edildi. İddia, sadece Türkiye'de değil, uluslararası medyada da çok sayıda etkileşim aldı. 

ARKA PLAN VE İDDİALAR

Twitter'da içerik üreticisi bir profil, "Fil güneşte kavrulan savanayı geçemeyip öleceğini anladığı yavru aslanı hortumuyla en yakın su kaynağına kadar taşıyor. Annesi de sessizce yanlarından geliyor. Yılın fotoğrafı seçilmiş." ifadelerini ekleyerek bir fotoğraf paylaştı. Paylaşım kısa sürede çok sayıda etkileşim alırken, bilginin kaynağına yer verilmedi. 

BULGULAR

İddiaya konu olan görsel, Google üzerinden tersine görsel arama methodu kullanılarak incelendiğinde, fotoğrafın 1 Nisan 2018'de Güney Afrika'nın Kruger Ulusal Parkı'na ait Kruger Sightings isimli sosyal medya hesabından paylaşıldığı anlaşıldı. Paylaşım yapılırken kullanılan "Sloof Lirpa" ifadesi "April Fools" (1 Nisan Şakası) ifadesinin tersten okunuşu ve gönderinin 1 Nisan şakası olarak paylaşıldığını ortaya koyuyor. Ayrıca, kurumun 2 Nisan 2018'de yayımladığı yazıda, görselin ve metnin şaka amaçlı hazırlandığı paylaşıldı. 

Fotoğrafın, üç farklı görsel kullanılarak montajlandığı tespit edildi. Fotoğrafta kullanılan fil görselinin, 20 Ağustos 2005 yılında Kruger Ulusal Parkı'nda çekildiği belirlendi. 

Filin hortumunda taşıdığı iddia edilen yavru aslan fotoğrafının fotoğrafçı Cormac Hanrahan tarafından çekildiği ve "Zoos Victoria" isimli web sayfasından paylaşıldığı anlaşıldı. 

Anne aslan görselinin ise, Londonazi Blog yazarı olan Adam Bannistar tarafından 2 Mayıs 2012 tarihinde "Breaking News: Sparta Pride Lioness is Dead!" isimli yazısında paylaştığı tespit edildi.  

AA Teyit Hattı Görsel teknik ekibi iddiaya konu olan fotoğrafı inceledi. Fotoğrafta renk uyumsuzlukları olduğunu ve filin yere yansıyan gölgesinde yavru aslanın gölgesinin bulunmadığını tespit etti. Hem filin hem de anne aslanın orijinal fotoğraflarında, gölgelerin paylaşılan fotoğraf ile aynı olduğu belirlendi. Yavru aslanın orijinal fotoğrafı incelendiğinde, aslanın bulunduğu yerden kesilerek, yönünün değiştirildiği anlaşıldı. 

TARAFLAR NE DİYOR?

Bazı kullanıcılar, 2018 yılından beri sosyal medyada dolaşımda olan iddiayı doğru sanıp paylaşımda bulunurken, bazıları ise bu iddianın yanlış olduğunu belirtti. 

BULGU SETİ
  • İddia ilk olarak 2018 yılında, Güney Afrika'daki Kruger Ulusal Parkı tarafından 1 Nisan şakası olarak paylaşıldı. 
  • Montajlanmış olan fotoğraf, üç farklı görsel kullanılarak hazırlandı. 
  • Kruger Ulusal Parkı, fotoğrafın ve açıklamanın gerçek olmadığını duyurdu. 
DOĞRU MU? YANLIŞ MI?
Filin hortumuyla yavru aslanı taşıdığını gösteren fotoğrafın, yılın fotoğrafı seçildiği iddiası gerçeği yansıtmamaktadır.