ABD'nin İran saldırısına dair yanıltıcı içerikler

Aras Fırat Tekeş / 22.06.2025
İstanbul

ABD Başkanı Trump, dün gece Truth sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada İran’daki Fordo, Natanz ve İsfahan olmak üzere üç nükleer tesise hava saldırısı düzenlediklerini duyurdu. ABD saldırısı sonrası, başta X (eski adıyla Twitter) olmak üzere sosyal medya platformlarında çok sayıda gerçek dışı fotoğraf ve video dolaşıma girdi.


Bilginin Doğrusu Cebinizde:

Yanıltıcı içerikler her yerde! Sosyal medyada önünüze düşen dezenformatif haberlerin doğruları her gün telefonunuza gelsin isterseniz, bağlantıya tıklayın: Teyit Hattı’nın WhatsApp kanalına katılın.

İDDİALAR VE BULGULAR

1) "Video, ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine gerçekleştirdiği saldırı esnasında kaydedildi" iddiası

Gece saatlerinde kaydedildiği anlaşılan şiddetli bir patlama videosu, ABD saldırısı sonrası X'te dolaşıma girdi. Videoda, mantar şeklinde bir alev bulutunun gökyüzüne yükseldiği görüldü. Bazı kullanıcılar bu videonun nükleer tesislerden birine gerçekleştirilen saldırı esnasında kaydedildiğini savundu.Yapılan araştırmada, görüntülerin İran ve ABD-İsrail çatışmalarıyla herhangi bir bağlantısı olmadığı tespit edildi. Videonun, Eylül 2024'te Ukrayna'nın Rusya'daki Tver bölgesinde yer alan bir cephaneliğe gerçekleştirdiği drone saldırısı esnasında kaydedildiği anlaşıldı. 

2) "Görüntü, ABD'nin İran nükleer tesisine saldırısını gösteriyor" iddiası

Başka bir şiddetli patlama videosu da "İran'dan, ABD'nin nükleer tesislere yönelik saldırısı hakkında açıklama: İran, birkaç gecedir Fordo'ya yapılacak saldırıyı bekliyordu. Tesis uzun zaman önce boşaltılmıştı ve saldırıda geri dönülmez bir zarar görmedi." ifadeleriyle dolaşıma sokuldu.Yaklaşık 120 bin görüntüleme alan bu videonun 2024 yılının Aralık ayında İsrail'in Suriye'ye yönelik saldırıları esnasında kaydedildiği belirlendi. Görüntülerin o tarihten itibaren çok sayıda haber kaynağında yer aldığı anlaşıldı.

3) "Video, ABD savaş uçaklarının İran'ın nükleer santralini vurma anını gösteriyor" iddiası

Sosyal medya platformu X'te "ABD savaş uçakları İran’ın nükleer santrallerine saldırdı." ifadeleriyle dolaşıma sokulan bir videoda, peş peşe şiddetli patlamaların meydana geldiği görüldü.Videonun 16 Haziran'da İsrail'in İran'a gerçekleştirdiği saldırılardan biri esnasında kaydedildiği ve İran basınına yansıdığı anlaşıldı. 

4) "Görüntü ABD'nin İran'ın nükleer tesislerine saldırdığı anı gösteriyor" iddiası

Farsça konuşan bir kadın tarafından kaydedilen ve yerleşim yerlerine yakın bir noktada çıkan yangını gösteren bir video da ABD saldırılarıyla ilişkilendirilerek paylaşıldı. Videonun, 15 Haziran Cumartesi gecesi yaşanan İsrail saldırısının ardından Tahran'ın batısındaki Şehran petrol deposunda kayda geçtiği ortaya çıktı.5) Video, ABD'nin İran'ı hedef alan hava saldırılarını mı gösteriyor?

Dolaşıma giren ve denizde kaydedildiği anlaşılan bir videoda, bazı gemilerin şiddetli biçimde patladığı anlar yer aldı. Videoyu çeken kişilerden bazılarının Türkçe konuşması dikkat çekti.Videodan alınan ekran görüntüleri geriye dönük olarak taratıldığında, Yemen'deki İran destekli Husilerin kontrolündeki limanlara Mayıs 2025'te ABD'nin gerçekleştirdiği saldırılar esnasında kaydedildiği tespit edildi.

6) “Görüntü ABD saldırısı sonrası bu sabah İran’da kayda geçti” iddiası

Gündüz saatlerinde hareket halindeki bir aracın içinden kaydedilen videoda ise yol kenarındaki yapıdan gökyüzüne duman bulutu yükseldiği görüldü. Görüntünün güncel İran ve İsrail çatışmalarıyla bağlantılı olduğu öne sürüldü.

Yapılan incelemede patlama videosunun 26 Nisan'da İsrail tarafından Şehid Recai Limanı'na gerçekleştirilen saldırı esnasında kaydedildiği anlaşıldı.