

İzmir'de yaşanan çöp toplama krizi nedeniyle, yoğun nüfuslu Buca ve Karşıyaka sokaklarında atık yığınları oluştu. Çöplerin döküleceği lisanslı alan bulunamaması nedeniyle, kamyonların dolu beklemesi ve konteynerlerin taşması sonucu bölgede sağlık tehdidi oluşturmaya başladı.
Krizle ilgili çözüm arayışları sürerken, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Yerel Yönetimlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gökhan Zeybek'in yaptığı bir açıklama, basın ve sosyal medyada tartışma konusu oldu.
ARKA PLAN VE İDDİALAR
CHP Genel Başkan Yardımcısı Gökhan Zeybek, 24 Eylül tarihinde gerçekleştirilen İstanbul İl Kongresi’nde İzmir'deki tüm çöp depolama alanlarının yaklaşık on gün önce Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ani bir kararla kapatıldığını, öne sürdü. (53:17)
Zeybek'in ifadeleri şu şekilde:
"İzmir'de çöp depolama alanlarının tamamı 10 gün önce Çevre Bakanlığı tarafından kapatıldı arkadaşlar. Bütün çöp toplama alanlarına çöp dökümü yasaklandı 10 gün önce."
Zeybek'in gündeme getirdiği iddia, kısa sürede ABD merkezli sosyal medya platformu X kullanıcıları ve ana akım medyada gündeme taşındı ve yüz binlerce kişi tarafından görüntülendi.
BULGULAR
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, kent gündemindeki çöp sorunu sürecine ilişkin açıklamalarda bulundu.
Tugay, Çiğli Harmandalı'daki çöp depolama alanının Danıştay kararı sonrası kapatıldığını, ancak hazırlanan jeoteknik raporun Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından değerlendirilmesinin ardından 31 Ekim'e kadar geçici kullanım izni verildiğini anımsattı. CHP Genel Başkan Yardımcısı Gökhan Zeybek'in kentteki çöp sorununa ilişkin açıklamalarına değinen Tugay, şunları kaydetti:
"Söylediklerinden anladığım kadarıyla yanlış bilgilendirilmiş. Harmandalı'yı Bakanlık kullanıma kapatmadı, mahkeme kararıyla kapatıldı. Yeniden açılma sürecinde, Bakanlık bizi de çok zorlayan bir süreç yürüttü ama sonuçta şehrimizin sorununun çözümü için bize bir yol açtı."
Son dönemde Karşıyaka ve Buca'da çöp birikmeleriyle ilgili konuşan Tugay, "İlçe belediyelerimizin çalışanlarıyla yaşadığı sorunlardır. İzmir Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyeleri zorunlu olmadığı halde, görevi olmadığı halde kendi personel ve araç gücüyle pek çok alanda çöplerin kaldırılması için çalıştık. Karşıyaka Belediyesi ile de mutlaka çalışacağız." açıklamasında bulundu.
Karşıyaka Belediyesi: "Sorumluluk Büyükşehir Belediyesi'ne ait"
Çöp sorunuyla boğuşan ilçelerden biri olan Karşıyaka Belediyesi, geçtiğimiz hafta konuyla ilgili bir açıklama yaptı.
İzmir'de günlük yaklaşık 3 bin tonluk çöpün döküldüğü Harmandalı Düzenli Atık Depolama ve Enerji Üretim Tesisi'nin Danıştay kararıyla kapatıldığı hatırlatılan açıklamada, şunlar kaydedildi:
"İzmir Büyükşehir Belediyesi, ilçe belediyelerine günlük döküm için Bergama, Ödemiş ve Tire gibi farklı ilçelerdeki depolama alanlarını göstermiştir. Fakat Bergama'nın günlük kapasitesi 600 ton. Oysa yalnızca Karşıyaka'nın günlük çöpü 400 ton. Çevre ilçelerden gelen çöpler de burayı doldurduğu için kamyonlarımızı bu tesise yönlendirmekte büyük sıkıntılar yaşıyoruz. Karşıyaka Belediyesi olarak çöplerimizi bir süre Tire'deki geçici depolama alanına götürdük ancak vatandaşlardan gelen şikayetler üzerine o alan da kapatıldı."
Toplanan çöplerin İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin turuncu tırlarına aktarılarak bertaraf tesislerine gönderilmesi gerektiği fakat her ilçe için yeterli sayıda tır tahsis edilmediği bildirilen açıklamada, şu bilgilere yer verildi:
"İzmir Büyükşehir Belediyesinin yönlendirdiği ve bakanlığın izin verdiği alanlarda depolama sağlıyoruz ancak bu alanların yetersizliği nedeniyle zaman zaman aksaklıklar yaşanıyor. Depolama alanı bulamadığımızda, çöpleri kamyonlarımızda tutmak zorunda kalıyoruz. Bu da yeni çöpleri toplamamıza engel oluşturuyor. Bu süreçte bakanlık tarafından da denetimler yapılmakta, idaremize idari yaptırımlar uygulanabilmektedir. İlçe belediyelerinin sorumluluğu çöpleri toplamaktır. Çöplerin nakli ve bertarafı ise Büyükşehir Belediyesi'nin sorumluluğundadır. Bu sorun, yeni döküm yerlerinin belirlenmesiyle kalıcı olarak çözülecektir. Büyükşehir Belediyemizin de bakanlık nezdinde yaptığı girişimlerin kısa sürede sonuç vereceğine inancımız tamdır."
Geçici olarak tesisin yeniden açılmasına Çiğli Belediyesi tepki gösterdi
İzmir'in Çiğli ilçesindeki kapatılan Harmandalı Düzenli Atık Depolama Tesisi'nin yeni bir alan belirlenene kadar geçici olarak yeniden kullanılması planına Çiğli Belediye Başkanı Onur Emrah Yıldız ve mahalle sakinleri 5 Haziran'da bir araya gelerek tepki gösterdi.
Harmandalı Gazi Mustafa Kemal Atatürk Mahallesi'nde düzenlenen basın toplantısında konuşan Çiğli Belediye Başkanı Yıldız, tesisin yeniden çöp dökümüne açılmasının kabul edilemeyeceğini belirtti. Yıldız, burada yaşayan vatandaşların yıllarca çöp kokusundan rahatsız olduğunu, nefes alamayacak kadar zor günler geçirdiğini ifade etti.
HARMANDALI DÜZENLİ ATIK DEPOLAMA TESİSİ NEDEN KAPATILDI?
Çöp depolama alanının bulunduğu Cumhuriyet Mahallesi'nin o dönemki muhtarı Dursun Ali Kazar, Haziran 2023'te Harmandalı Düzenli Atık Depolama Tesisi'nin kapatılması için idare mahkemesine başvuru yaptı. İlk derece mahkemesine sunulan bilirkişi raporunda bölgede "yüksek heyelan riski olduğu, çöp depolamaya uygun olmadığı, zehirli atık sularının çevreye yayılabileceği" gibi gerekçelere yer vererek Harmandalı Düzenli Atık Depolama Tesisi'nin kapatılmasına karar verildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından istinafa taşınan dosyada verilen kararı İzmir Bölge İdare Mahkemesi 7. İdare Dava Dairesi de kararı hukuka uygun bulmuştu. Çok sayıda risk barındıran bu tesisin kapatılmasının ardından, İzmir'in bazı ilçelerinde çöp sorunu patlak vermişti.