İSTANBUL (AA) - MUSAB TURAN - Tüm dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 salgınına karşı Türkiye'de yakında aşılama çalışmalarının başlayacağı belirtilirken, aşılamada önceliğin sağlıklı çalışanlarında olduğunu, 65 yaş üstü, engelli ve kritik işlerde çalışanlar ile diğer kişilerin sonrasında aşılanacağını hatırlatan uzmanlar, hangi kronik hastaların Kovid-19 aşısı yaptırması ve nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda da uyarılarda bulunuyor.
Medicana International İzmir Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Serhan Sakarya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kovid-19 aşısının kronik rahatsızlığı olan kişilerde görülecek yan etkilerinin sağlıklı kişilerde görülebilecek yan etkilerden farklı olmadığını, mutlaka aşılamanın gerçekleştirilmesi gerektiğini söyledi.
Sadece Kovid-19 aşısı değil, grip ve zatürre gibi aşıların da yapılmasının sebebinin kişiyi enfeksiyondan korumak olduğunu vurgulayan Sakarya, koronavirüsle ilgili bilinen, eskiden beri üretilen Kovid aşıları olduğunu anlattı.
Sakarya, 'Günümüzde yeni teknolojilerle üretilen RNA, DNA ve vektör aşıları dediğimiz aşılar da var. Bu aşılar ise dünyada ilk defa kullanılacak olan teknolojiler. Ülkemize yakında gelecek olan aşılara baktığımızda, uzun yıllardır denenmiş teknolojilerle üretilen aşılar olduğunu görüyoruz ve bu aşıların kullanılmasında herhangi bir sakınca yoktur.' ifadelerini kullandı.
- 'Kronik rahatsızlığı olan kişilerin mutlaka aşılanarak bağışıklı hale getirilmesi şart'
Prof. Dr. Serhan Sakarya, kronik kalp hastalığı, diyaliz, kronik akciğer hastalığı, karaciğer bozukluğu, kronik tansiyon rahatsızlığı gibi hastalığı bulunan kişilerin risk grubu içerisine girdiğini belirterek, şunları kaydetti:
'Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü gibi diğer kurumların önerdiği, 2. sırada aşılanması gereken hasta grubunun içerisine giriyor. Dolayısıyla önce sağlık çalışanları, sonrasında da risk grupları aşılanacaktır. Bu kişilerin aşı olmasında, sağlıklı kişilerde oluşabilecek yan etkiler dışında herhangi bir yan etki yoktur. Sadece aşının kendisinin oluşturduğu, alerjik reaksiyonlar gibi yan etkiler olabilir.
Kızamık aşısı yaptırılmazsa çocuklarda ölüm oranı yüzde 5-7 arasında değişir. Aşılandığında ölüm oranı sıfır olur. Ancak çocuklarda yüz binde 1 ya da milyonda 1 oranında ileriki dönemlerde sorun oluşturabilir. Kar-zarar hesabı yapıldığında aşı olmanın çok daha hayat kurtarıcı olduğunu söyleyebilirim. Kovid, öldürücü ve çok hızlı yayılabilen bir hastalık. Bunu engellemek ve hayatı normale sokabilmek için kronik rahatsızlığı olan kişilerin mutlaka aşılanarak bağışıklı hale getirilmesi şart.'
- 'Kronik hastalıkları olan bireylerde solunum yolu hastalıkları ve enfeksiyonlar çok ciddi sonuçlar yaratabilir'
Medicana Çamlıca Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Murat Yalçın da birçok enfeksiyonda olduğu gibi Kovid-19'un da kalp krizini tetikleyebileceğine dikkati çekerek, 'Kalp-damar hastalığı olanlar, yüksek tansiyon hastalığı olanlar, şeker hastalığı olanlar başta olmak üzere kronik hastalıkları olan bireylerde solunum yolu hastalıkları ve enfeksiyonlar çok ciddi sonuçlar yaratabilir. Sağlık Bakanlığının Kovid-19 aşısı için öncelikle aşılanması gereken grup olarak belirlediği ileri yaş ve kronik hastalığı olanların uzman hekimlerin de takibinde ve Bakanlık takvimine göre Kovid-19 aşısı olmaları gerektiğini önemle vurguluyoruz.' ifadelerini kullandı.
Kalp, damar ve yüksek tansiyon gibi kronik hastalığı olanların, 65 yaş üzeri yetişkinlerin Kovid-19'dan en çok etkilenen ve ölüm oranı en fazla görülen grup olduğunu vurgulayan Yalçın, bu kriterlerde olanların Kovid-19 aşısı açısından ilk değerlendirilecek gruplar arasında bulunduğunu söyledi.
Kovid-19 aşısı ile ilgili gelişmenin herkes için umut verici olduğunu ifade eden Yalçın, şöyle konuştu:
'Tüm dünyayı etkisi altına alan, ciddi kayıplara neden olan Kovid-19 salgınında aşı ile ilgili geldiğimiz nokta kişisel sağlığımızın yanı sıra toplum sağlığı açısından da hayati derecede önem taşıyor. Çünkü salgını durdurabilmek ancak toplumda belli bir bağışıklık oranı sağlamakla mümkün olacaktır. Bu nedenle aşılanmanın bireysel olarak sağlığımızı ilgilendirdiği kadar salgının durdurulabilmesi açısından da hayati önemi vardır. Sağlık Bakanlığının belirleyeceği takvim ve öneriler doğrultusunda, hekimlerin yönlendirmesi ile aşılanmak için belirgin bir engeli olmayan tüm bireylerin Kovid-19 aşısı olması salgının durdurulması ve kayıpların önlenmesi adına önemlidir.'
- 'Maske-mesafe-hijyen kurallarından henüz taviz veremeyiz'
Doç. Dr. Murat Yalçın, aşının bulunması gibi her türlü olumlu tabloya rağmen aşılanmanın yaygınlaşıp salgın kontrol altına alınıncaya kadar maske, mesafe ve hijyenden taviz verilemeyeceğini belirterek, 'Kronik kalp hastalığı bulunan kişilerin, yüksek tansiyon hastalarının, ileri yaş grubunda olanların, Kovid-19'un şu ana kadar bilinen ateş, öksürük, soluk almada zorlanma, nefes darlığı, halsizlik ve yorgunluk, kas ve eklem ağrısı, baş ağrısı, koku ve tat alamama gibi belirtilerinden bir veya birkaçını yaşamaya başladıkları an hiç vakit kaybetmeden hekimlerine ve sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekmektedir.' dedi.
Kovid-19 olan bazı kişilerde 'sitokin fırtınası' adı verilen durumun görülebildiğini ifade eden Yalçın, 'Vücutta enfeksiyon görülmesi durumunda sitokin salınımı bağışıklık sisteminin enfeksiyonla savaşabilmesi için gereklidir. Ancak Kovid-19'un bağışıklık sistemi üzerinde yarattığı değişim nedeniyle yüksek miktarda sitokin çok hızlı bir şekilde kana salındığından sitokin fırtınası denen olay meydana gelebilir. Sitokin fırtınası, çoklu organ yetmezliğine yol açabilir, kalp kasında inflamasyona (iltihaplanmaya) neden olabilir.' diye konuştu.
- 'Romatoloji hastaları Kovid-19 aşısı yaptırabilir'
Medicana International Samsun Hastanesi Romatoloji Uzmanı Dr. Yeliz Zahiroğlu ise romatolojik hastalığı olan kişilerin, hem romatizmal hastalığın kendisinden hem de kullanılması gereken ilaçlardan dolayı enfeksiyonlara daha yatkın olabildiğini, bu nedenle romatoloji hastalarının Kovid-19 aşısı yaptırabileceğini söyledi.
Romatizmal hastalıkların aşının yan etki yapması için bir neden olmadığını ancak hastaların kullandığı bazı ilaçlar nedeniyle aşının etkinliğinin azalabileceğini ifade eden Zahiroğlu, şunları kaydetti:
'İlaçlar nedeniyle aşının etkisiz kalmaması için aşı yaptırmadan önce hastaların hekime başvurmaları ve ilaç düzenlemesi konusunda bilgi almaları gerekir. Bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanan hastalarda canlı aşılar yapılamaz, canlı aşıların enfeksiyon yapma riski olabilir. İnaktif ya da cansız aşılar bu hastalarda kullanılabilir. Yapılması planlanan Kovid-19 aşılarının hiçbiri canlı aşı değildir. Bu nedenle bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullanan hastalara yakın zamanda yapılması planlanan Kovid-19 aşıları uygulanabilir. Aşının yeterli düzeyde etkili olabilmesi için bazı ilaçların düzenlenmesi gereklidir.'