İSTANBUL (AA) - MEHMET FATİH ERDOĞDU - Daikin Türkiye Üst Yöneticisi (CEO) Hasan Önder, klima kullanımının koronavirüsün yayılmasına neden olduğu iddialarına ilişkin, 'Önümüzde Çin, Singapur ve Japonya örnekleri var. Virüsü yenen ülkeler hiçbir şekilde klima kullanımından vazgeçmedi, AVM'ler dahi açık kaldı. Vaka sayısının buralarda azalması en azından klimalar üzerinden yayılmadığının bir göstergesi.' dedi.
Aynı zamanda İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği Onursal Üyesi olan Önder, 'Zoom' üzerinden video konferans yöntemiyle AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Klima kullanımının koronavirüsün yayılmasına etki etmeyeceğini belirten Önder, 'Bu yüzde 100 doğru bir iddia değil. Önümüzde Çin, Singapur ve Japonya örnekleri var. Virüsü yenen ülkeler hiçbir şekilde klima kullanımından vazgeçmedi, AVM'ler dahi açık kaldı. Virüsün yayılması bu bölgelerde bilakis gittikçe azaldı. Vaka sayısının buralarda azalması en azından klimalar üzerinden yayılmadığının bir göstergesi.' şeklinde konuştu.
Önder, söz konusu iddianın ispatlanmadığına işaret ederek, 'Bu doğru olsa 3 tane virüslü kişinin bir AVM'ye girmesiyle geri kalan yüzlerce kişiyi hasta etmesi gerekir. Böyle bir vaka yaşanmadı. 2009'daki domuz gribi pandemisinde benzer şekilde Çin'de bütün hastanelerde klimalar çalışıyordu, o yıllarda ben de Çin'deydim. Tam aksine klimalar çalışmazsa uykusuzluk ve bağışıklık zayıflığı baş gösterebilir ve virüsün yayılmasına neden olur.' değerlendirmesinde bulundu.
- 'Klimadan yayılma olsaydı vaka sayısı 10'a, 20'ye katlanırdı'
Tartışmanın AVM'lerin yeniden açılmasıyla başladığını vurgulayan Önder, 'AVM'ler zaten normal şartlarda açılmıyor. Uygun özelliklere sahip olanlar, Sağlık Bakanlığı, Valilik, İl Sağlık Müdürlüklerinin yayınladığı önlemler kapsamında açıldı. Önlemler içerisinde havalandırma da var. Örneğin hava perdeleri çalıştırılmayacak, lavabolardaki el kurutma cihazları çalıştırılmayacak, klimalar yüzde 100 taze havayla çalışacak. İçeride kalma süresine limit konuldu.' diye konuştu.
Önder, AVM'lerdeki şartların marketler için de geçerli olduğuna dikkati çekerek, şunları söyledi:
'Marketler de klimaların çalıştığı alanlar ve yoğunlukları ortada. Eğer klimadan yayılma durumu olsaydı şu an vaka sayısı 10'a 20'ye katlanırdı. Bu iddiayı ortaya atan kişiler de dahil herkes marketten alışveriş yapıyor. Eğer maske takar sosyal mesafeyi korursanız virüsün yayılma yoğunluğu düşüyor. Düşününki bir markete girdiniz ve klimada filtreleme yok netice itibariyle emiş havası var havayı topluyor ve sirküle ediyor. 2 metrekarede yoğun olan virüsü 20 bin metrekareye yayar. Doğal olarak metrekareye düşen virüs sayısı azalır. Yani virüsün etkisini azaltıyor. Sosyal mesafe bu yüzden önemli. Yoksa virüslü bir kimse sokakta yürüdü diye orada yürünmemesi gerekir. Geçmiş pandemilerde de bunun hiç bir şekilde delilli ispatı yok.'
- 'Bütün sağlık kurumları klima kullanıyor'
Klimalar için kapalı ortam tedbirleri dışında bir önlemin gerekmediğini kaydeden Önder, 'Dünyada bunun örneği yok. Çin'de AVM'ler kontrollü şekilde açık, Japonya'da hiç kapanmadı, Avrupa'da buna benzer örnekler hiç yaşanmadı. Kontrollü olunması lazım, Sağlık Bakanlığının açıkladığı şartlar dışında çalışma ortamı oluşturulmaması lazım. İçerideki müşteri sayısının kısıtlı tutulması, gereğinden fazla toplu alanda vakit geçirilmemesi lazım. Havadan bulaşır gibi kaotik bir şey yayılırsa kimse markete dahi gidemez. Bütün marketler aynı şartlar altında çalışıyor.' şeklinde konuştu.
Kimsenin AVM'lerde yada dışarıda yığılmalar olmasını istemediğini dile getiren Önder, şöyle devam etti:
'Yavaş yavaş normalize edilmezse bunun ne zaman biteceği değil. Aşı belki 2 sene sonra bulunacak. O zamana kadar her yerin kapatılması gerekir. Kaos ortamı oluşturmak korku yaratmak bu süreçte en yanlış şeyler. Bütün sağlık kurumları klima kullanıyor, o zaman doktorlar hiç işe gitmesin, bu mümkün değil. Yoğun bakımlarda filtreler var ama koridorda girişte ne yapacaklar? Hasta bakıcılar hiç bir hastayı kabul edemez. Elimizde bilimsel veri olması lazım. Klimada hava bir filtreden geçiyor. Bu yapılmazsa başka hastalıklar bile bulaşabilir. Klima nem oranını dengeler, havayı da temizler. Sanki klimanın koronavirüsü artıracağı gibi bir ortam oluşturuldu. Öyle olsaydı hava sıcaklığının çok yüksek olduğu Singapur mahvolurdu. Bütün klimalar çalışıyor ve vaka sayısı artmıyor. Belki de klima fayda sağlıyor, onu bilemiyoruz ama nötr olduğunu söyleyebiliriz.'
Önder, kaotik ve sürdürülemez ortamın pandemiyi daha çok yayacağına dikkati çekerek, 'Klima olmazsa market ve lojistik çalışanları işlerine devam edemez, yaşlı insanların hastalıkları artar. Klimanın düğmesine bastık mı herkes hasta olacakmış gibi bir algı oluşturuluyor. Böyle bir şey mümkün değil. Öyle olsaydı hasta sayısı 4 milyon değil 400 milyonlarda olurdu. Daha dikkatli açıklamalarda bulunulursa bu işe emek verenlere ve Sağlık Bakanlığına saygısızlık olmaz.' dedi.
- 'Bakımı yapılmayan klima her zaman risklidir'
Klimaların bakımı yapılmazsa her zaman için riskli olacağına değinen Önder, 'Klimada önemli olan bakımın yapılması. Aksi takdirde her zaman için virüs ve bakteri yayıp farklı hastalıklara neden olabilir. AVM'ler, hastaneler, eczaneler, marketler ve fırınlar için her tarafta klima varsa muhakkak bakımı yapılmalıdır.' ifadelerini kullandı.
Ev tipi klimaların virüs bulaştırma tartışmalarına dahil olmadığına işaret eden Önder, 'Bu yaşanılabilir sürdürülebilir bir iddia değil. Kimse işine gidemez çünkü klimalı ortam, kimse markete dükkana gidemez, evde açılmazsa uykusuzluklar baş gösterir yazın sıcaklar zor geçer. Vücudun bağışıklık sistemi çöker hasta sayısı artar.' dedi.
Önder, klimanın konfor sağladığını ifade ederek, 'Örneğin Dubai'de yaşayamazsınız klimasız yada sıcak olan şehirlerde klima açmadan cam açarak serinlemek mümkün değil. Yaşanabilir ortam için taze hava ve mekanı havalandırma çok önemli. Özellikle evdeyseniz 24 saat maske ve tulumla evde dolaşamazsınız. Klimalar bakımlı olsun. Halkımız bilinçlendi. el yıkanıyor hijyene dikkat ediliyor, sosyal mesafeye de uyulur maskesiz dışarı çıkılmazsa amaca ulaşılır.' diye konuştu.