"Yemenli taraflar İsveç anlaşmasını kendi çıkarlarına göre okuyor"

YEMEN (AA) - MURAT EL-ARİFİ

Yemen'de 4 yıldan uzun süredir devam eden iç savaşın son bulması için Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde İsveç'te imzalanan ateşkes anlaşmasının yoruma açık olduğu ve Yemenli tarafların anlaşma metnini kendi çıkarları doğrultusunda okuduğu ifade ediliyor.

Anlaşmanın uygulanması için başta BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths'in çabaları ve denetimlere rağmen barış yolunda somut bir ilerleme kaydedilemediği gibi, Yemenli taraflar arasındaki karşılıklı suçlamalar ve anlaşmaya yönelik ihlaller de devam ediyor.

Gözlemciler, tarafların İsveç anlaşmasını kendilerine göre yorumladığını ve bu nedenle BM öncülüğünde kurulan Yeniden Düzenleme Koordinasyon Komitesi Başkanı Hollandalı General Patrick Cammaert'in görevinin düğümlendiği görüşünde.

Anlaşmadaki ifadelerin yoruma açık olmasından dolayı Husiler kendilerinin Hudeyde'de yerel bir otorite olduğunu iddia ederken, hükümet de yerel otorite adına konuşma yetkisine sahip olduğunu savunuyor.

"İsveç anlaşması yoruma açık esnek bir metin"

Yemenli siyasi analist Mustafa el-Cebzi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, BM'nin Yemen dosyasını yönetebilecek ve siyasi çıkmazı kırabilecek İsveç anlaşmasını esas aldığına dikkati çekti.

Cebzi, "Yoruma açık esnek bir metne sahip olan bu anlaşmanın uygulanması vakit alacaktır. Her ne kadar pratikte tökezlense de anlaşmanın başarısız olduğunu ilan etmek için henüz erken." ifadesini kullandı.

Hudeyde'de çalışan yerel gazeteci Besim Cenani ise anlaşmayı başarısızlığa sürükleyen tarafın Husiler olduğu görüşünü dile getirdi.

Cenani, "BM, Husilerin anlaşma metinlerini kendi çıkarları doğrultusunda okumasından dolayı büyük engellerle karşı karşıya. Hudeyde Limanı'nı kendilerine yakın güçlere teslim etmeleri de bu durumun bir yansıması." dedi.

Yemenli gazeteci, BM'nin anlaşmayı uygulama konusundaki ısrarına rağmen tüm göstergelerin Husilerin Hudeyde'deki durumu düzeltme niyetinde olmadıklarını ortaya koyduğunu söyledi.

"Husi milisler anlaşmayı bozdu"

Yemen hükümet güçlerine bağlı Amalika Güçleri bünyesindeki yetkililerden Muhammed Şeli de Husilerin ateşkes anlaşmasını defalarca ihlal ettiğini ve taraflar arasındaki çatışmaların devam ettiğini belirtti.

Hudeyde'de uluslararası denetleme komitesi bulunmasına rağmen ihlallerin sürdüğüne, bu bağlamda anlaşmanın sallantıda olduğuna dair açıklamalar yapıldığına işaret eden Şeli, "Husi milisler anlaşmayı bozdu. Husiler, askeri statüsünü yeniden düzenliyor, büyük milis güçler ve ağır silahlarla takviye yapıyor." diye konuştu.

Şeli, uluslararası askeri uzmanlar, hükümet yetkilileri ve Husi üyelerden oluşan Yeniden Düzenleme Koordinasyon Komitesi'nin çabalarının, Husilerin anlaşma şartlarına riayet etmemesi nedeniyle sonuç vermediğini, yapılan planların kağıt üzerinde kaldığını dile getirdi.

"Cammaert, anlaşmayı engelleyen tarafı görmezden geliyor"

Amalika Güçleri Sözcüsü Memun el-Mehcemi de Cammaert'in Husilere anlaşmayı uygulamak konusunda yeterli baskı yapmadığını söyleyerek, "Hükümet tarafı anlaşmayı uygulamak için her an hazır. Bizden kentin ana yolunu açmamız istendi. Ancak Husiler, güdümlü füzelerle buldozerleri hedef aldı. Her gün onlarca kez ateşkes ihlal edildi." dedi.

Husilerin Hudeyde şehrini teslim etmeyi tamamen reddettiğini ve her gün savaşa daha çok hazırlandığını vurgulayan Mehcemi, "Cammaert'in anlaşmanın uygulanmasını engelleyen tarafı görmezden gelmesinden esef duyuyoruz. Husi milislerin anlaşmaya yönelik umursamaz tutumuna çok sabrettik. Ancak sabrımız tükenirse biz de kenti kontrol altına almak için askeri bir operasyon başlatmak zorunda kalabiliriz." uyarısında bulundu.

Husilere bağlı bir kaynak da BM Temsilcisi Griffiths'in, Sana'da Cammaert ile bir araya geldiğini ve mevcut durumun teşvik edici olmadığını söylediğini belirtti.

Kaynak, Grifftihs'e anlaşmayı uygulamaya hazır olduklarını ve Hudeyde Limanı'nın devredilmesine ilişkin atılan adımlarla ilgili bilgi verdiklerini, ancak diğer tarafın anlaşmayı engelleme yolları aradığını öne sürdü.

BM Yemen Özel Temsilcisi Martin Griffiths, İsveç anlaşmasının uygulanmasını hızlandırmak ve Hudeyde kentinde BM öncülüğünde kurulan Yeniden Düzenleme Koordinasyon Komitesi çalışmalarının ilerleyişini takip etmek üzere cumartesi günü Husilerin kontrolündeki başkent Sana'ya gelmişti.

Husilerin lideri Abdulmelik el-Husi başta olmak üzere bazı Husi yetkililerle bir araya gelen Griffiths, basına herhangi bir açıklama yapmadan pazartesi günü ülkeden ayrılarak Suudi Arabistan'a geçmişti.

İsveç'teki müzakerelerin ardından Hudeyde Limanı ve kenti konusunda tarafların anlaşmaya vardığı duyurulmuş, Hudeyde ve çevresi için varılan ateşkes 18 Aralık'ta yürürlüğe girmişti.

Husiler geçen ay Hudeyde Limanı'ndan çekilme operasyonunun ilk aşamasını uygulamaya başladıklarını açıklamış, hükümet tarafı ise çekilmeyi yalanlayarak Husilere bağlı milislere sahil koruma ekiplerine ait üniformalar giydirildiğini, bunun Stockholm'da varılan anlaşmayı bariz bir atlatma girişimi olduğunu kaydetmişti.

Yeniden Düzenleme Koordinasyon Komitesi oluşturulmasına, 6-13 Aralık'ta İsveç'in Stockholm kentinde BM Yemen Özel Temsilcisi Griffiths gözetiminde düzenlenen Yemen konulu müzakerelerin sonucunda karar verilmişti.