Një raport i ri i Programit të Zhvillimit të OKB-së (UNDP) paralajmëroi të martën se inteligjenca artificiale (IA) mund të përshpejtojë pabarazinë globale nëse vendet nuk forcojnë gatishmërinë digjitale dhe sistemet e qeverisjes për të menaxhuar tranzicionin, transmeton Anadolu.

Raporti, "Divergjenca e Madhe e Ardhshme: Pse IA mund të zgjerojë pabarazinë midis vendeve", thekson se ndërsa IA ofron mundësi të konsiderueshme për rritje, vendet "e fillojnë këtë tranzicion nga pozicione shumë të pabarabarta", duke rritur rrezikun që ndarjet ekzistuese në performancën ekonomike, aftësitë njerëzore dhe qeverisjen mund të thellohen.

Azia dhe Paqësori, shtëpia e mbi 55 për qind të popullsisë së botës, ndodhen në qendër të këtij ndryshimi, sipas raportit. Rajoni tani përbën më shumë se gjysmën e përdoruesve globalë të IA-së dhe po zgjeron me shpejtësi gjurmën e tij të inovacionit, nga rritja e Kinës në gati 70 për qind të patentave globale të IA-së në më shumë se 3.100 kompani të IA-së të financuara rishtazi në gjashtë ekonomi.

Raporti vë në dukje se IA mund të rrisë rritjen vjetore të PBB-së me rreth 2 pikë përqindjeje në rajon, dhe ekonomitë e ASEAN mund të fitojnë gati 1 trilion dollarë në PBB shtesë gjatë dekadës së ardhshme.

Por potenciali vjen me rreziqe në rritje. Miliona vende pune, veçanërisht ato të mbajtura nga gratë dhe të rinjtë, përballen me ekspozim të lartë ndaj automatizimit nëse nuk i jepet përparësi qeverisjes etike dhe gjithëpërfshirëse.

Ndër të tjera thuhet se Azinë Jugore, gratë kanë deri në 40 për qind më pak gjasa sesa burrat të zotërojnë një smartphone, duke nënvizuar boshllëqet e vazhdueshme në aksesin digjital.

"IA po nxiton përpara dhe shumë vende janë ende në vijën e fillimit", tha Kanni Wignaraja, ndihmës sekretare e përgjithshme e OKB-së dhe drejtoreshë rajonale e UNDP-së për Azinë dhe Paqësorin. "Përvoja e Azisë dhe Paqësorit nxjerr në pah se sa shpejt mund të shfaqen boshllëqe midis atyre që formësojnë IA-në dhe atyre që formësohen prej saj", tha ajo.

Publikimi gjithashtu thekson zgjerimin e shpejtë të IA-së në administratën publike, duke përfshirë platformat në Bangkok, Singapor dhe Pekin që po transformojnë ofrimin e shërbimeve dhe planifikimin urban. Megjithatë, rregulloret gjithëpërfshirëse të IA-së mbeten të kufizuara dhe deri në vitin 2027 më shumë se 40 për qind e shkeljeve globale të të dhënave të lidhura me IA-në mund të rrjedhin nga keqpërdorimi i IA-së gjeneruese.

"Vija qendrore e gabimit në epokën e IA-së është aftësia", tha Philip Schellekens, kryeekonomist i UNDP-së për Azinë dhe Paqësorin. "Vendet që investojnë në aftësi, fuqi kompjuterike dhe sisteme të shëndosha qeverisjeje do të përfitojnë, të tjerat rrezikojnë të mbeten shumë prapa", shtoi ai.