Prof. Yusuf Ozkir

Ka pohime se pronari i "New York Journal" William Randolph Hearst në vitet e fundit të shekullit të 19-të në një telegram për ilustruesin në Kubë tha "Ju lutemi qëndroni… Ju jepni fotografitë, ndërsa unë do të siguroj luftën".

Ky narracion i padëshmuar është një nga shembujt më të qartë se sa i rëndësishëm është imazhi ose provat vizuale në gazetari. Vërtet thekson rëndësinë e fotografisë. Është pikërisht ky realitet që qëndron pas masakrës së vazhdueshme të Izraelit në Palestinë nga njëra anë ndërsa intensifikon sulmet e saj ndaj mediave nga ana tjetër. Përgjatë viteve, Izraeli ka besuar se sa më shumë që mund të fshehë krimet e tij të luftës dhe masakrat dhe sa më shumë "plumba" që shkrep ndaj përmbajtjeve që tregojnë të vërtetën, aq më "i drejtë" dhe "i justifikueshëm" mund të mbetet.

Kjo është arsyeja pse, njëkohësisht me masakrat e tij, Izraeli kërkon të heshtë mediat dhe të parandalojë që provat vizuale të qarkullojnë shumë larg. Shumë shembuj të kësaj kanë qenë duke ndodhur pikërisht para syve të botës. Në vend që t'i rendisë të gjithë një nga një, unë thjesht do të jap disa shembuj për të demonstruar se qëndrimi agresiv i Izraelit ndaj medias drejtohet nga një strategji specifike.

Ndërprerja e komunikimit dhe rrjedhës së informacionit

Në shumë mënyra, sulmet e Izraelit në Palestinë do të hyjnë në histori si njolla të errëta. Padyshim, masakra e civilëve është më e neveritshmja nga këto njolla. Në vendin e dytë është bombardimi dhe shkatërrimi i të gjitha vendndodhjeve që lidhen me furnizimin me ujë, energji elektrike dhe ushqim, për të cilat, është e panevojshme të thuhet, njerëzve u duhen në mënyrë që të mbijetojnë edhe në rrethanat më të këqija. Këto janë gjithashtu fakte që përshtaten mjeshtërisht në kategorinë e krimeve të luftës. Një tjetër tipar goditës i sulmeve të Izraelit është strategjia e tij mediatike, të cilën dua ta zgjeroj.

Ne mund të argumentojmë se Izraeli ka zbatuar një strategji triplanëshe në këtë drejtim. Pika e parë synon të sigurojë që të mos ketë asnjë qarkullim të lajmeve në botë nga Palestina dhe Gaza, e cila ka qenë prej kohësh një burg në qiell të hapur. Për këtë qëllim, Izraeli ka zbatuar një politikë të pandërprerë dhune dhe agresioni që nga dita e parë për të detyruar gazetarët të largohen nga zona. Gjithashtu për këtë qëllim, janë kryer bombardime dhe janë shkrepur plumba të vërtetë dhe plastikë pa bërë asnjë dallim midis luftëtarëve të rezistencës, civilëve ose gazetarëve. Turgut Alp Boyraz, redaktori i lajmeve në Lindjen e Mesme i Anadolu Agency (AA), u godit dhe u plagos dy herë nga plumbat plastikë, për të dhënë vetëm një shembull. Kameramani i Anadolu Agency, Muhammed Al-Aloul dhe fotoreporteri Mustafa Hassuna si dhe shoferi i tyre, u plagosën në sulmet ajrore të Izraelit në Rripin e Gazës së bllokuar. Përveç kësaj, Izraeli bombardoi Zyrën e TRT Arabisht në Gaza dhe korrespondentët e TRT Arabisht u plagosën rëndë në ato sulme.

TRT (Radiotelevizioni i Turqisë) dhe Anadolu Agency, dy markat globale të mediave të Turqisë, janë më të efektshmet në transmetimin e lajmeve mbi masakrat, okupimin dhe agresionin izraelit ndaj civilëve të pafajshëm në pjesën tjetër të botës. Fakti që Anadolu Agency dhe TRT kanë thyer monopolin e gazetarisë një-dimensionale pro-izraelite qëndron pas përpjekjes së “Jerusalem Post” për t'i vendosur ato në mes të një analize të botuar më 15 maj. Shumica e studimeve të marrëdhënieve media-pushtet theksojnë "mediat e të fuqishmëve", sesa "fuqinë e mediave". Izraeli dhe hebrenjtë cionistë janë aq të bindur për pozicionin e tyre si fuqia e vetme absolute sovrane në botë si rezultat i lidhjeve dhe marrëdhënieve të tyre globale, saqë nuk mund të durojnë përçarjen dhe ekspozimin e trillimeve të tyre dominuese nga ana e gazetarisë që kanë kryer TRT dhe Anadolu Agency në përputhje me parimet universale të gazetarisë. Në analizën në fjalë, bëhet krahasimi midis Iranit dhe Turqisë dhe theksohet se Turqia, jo Irani, mbron Palestinën si në mediat tradicionale ashtu edhe në ato sociale.

Nën udhëheqjen e presidentit Recep Tayyip Erdoğan, Turqia në vitet e fundit ka rritur investimet e saj në transmetimet ndërkombëtare, duke rezultuar në një rritje në numrin e korrespondentëve dhe kanaleve që transmetojnë në gjuhë të huaj, dhe në cilësinë e pajisjeve teknike të përdorura si dhe zgjerim të rrjetit të lajmeve paralelisht me këto rritje të sasisë dhe cilësisë. Me ndihmën e këtyre, Turqia ka arritur një kapacitet me të cilin tani është në gjendje të gjenerojë ndikim të fortë. Vlen të përmendet se disa prej mediave botërore që janë mjaft të guximshme për të diskutuar incidentet nga një perspektivë tjetër përveç asaj izraelite përdorin fotografi dhe video me logon e Anadolu Agency (AA), dhe disa madje përdorin tekstet e AA-së në rrëfimet e tyre . Ky realitet demonstron suksesin gazetaresk të AA-së dhe TRT-së.

Bombardimi i mediave

Më 15 maj, Izraeli përshkallëzoi fushatën e tij për të heshtur mediat duke bombarduar një ndërtesë në Gaza që strehonte zyrat e Associated Press (AP) dhe Al Jazeera. Përveç zyrave të këtyre dy mediave ndërkombëtare, kjo ndërtesë me 60 banesa strehonte gjithashtu antena që siguronin qasje në internet në një pjesë të madhe të Gazës si dhe zyra të avokatëve dhe mjekëve. Kështu, me këtë bombardim, Izraeli ka ndërmarrë edhe një hap tjetër për të parandaluar që informacioni dhe lajmi të dalë nga Gaza dhe për të ndërprerë komunikimin e Gazës me pjesën tjetër të botës.

"Izraeli pushtues, i cili shënjestroi zyrat e Associated Press dhe Al Jazeera në Gaza, gjithashtu po i jep një goditje lirisë së shtypit", shkroi drejtori Komunikimeve të Presidencës së Turqisë, prof. Fahrettin Altun në përgjigje të sulmeve. "Dënoj me forcë sulmet e urryera të Izraelit ndaj ndërtesave të mediave në mënyrë që të fsheh masakrat e tij", tha ai gjithashtu, duke nënkuptuar botës se Izraeli ka kryer krime lufte dhe po përpiqet t'i fshehë ato.

Bombardimi dhe shkatërrimi nga Izraeli i kësaj kulle mediatike (ndërtesa Jalaa) derisa e gjithë bota po shikonte në televizion drejtpërdrejt është bërë një nga shembujt më të dukshëm të qasjes "libertariane" të Izraelit ndaj gazetarisë dhe lirisë globale të shtypit. Gazetarja e Al Jazeera Linah Alsaafin postoi në llogarinë e saj në Twitter se ushtarët izraelitë nuk lejuan as evakuimin e pajisjeve teknike të organizatave mediatike, siç kërkohet nga pronari i ndërtesës, Abu Husam, duke zbuluar edhe një herë se frika kryesore e Izraelit është transmetimi i fakteve për publikun botëror.

Makinë dezinformuese

Strategjia e dytë e Izraelit ndaj mediave është bombardimi me dezinformata. Izraeli po përdor makinerinë e tij të dezinformimit përveç përpjekjeve për të heshtur media të pavarura dhe gazetarët që nuk janë nën kontrollin e tij duke i dëbuar ata nga rajoni dhe duke bombarduar dhe targetuar drejtpërdrejt pajisjet dhe aftësitë e tyre teknike. Gazetaria e mediave globale në përputhje me interesat izraelite, përfshirë organizatat e njohura si Reuters, BBC, The New York Times, The Guardian, CNN dhe Agence France-Presse (AFP), tani është bërë fakt i qartë.

Mediat globale që nuk e shohin pushtimin dhe masakrat e Izraelit konstruktojnë diskursin e përmbajtjes së tyre duke vendosur palestinezët në zemër të problemit. Pa njohuri dhe pa qasje në mediat alternative, një perëndimor nuk mund ta shohë situatën në Palestinë me një dritë krejt tjetër. Me fjalë tjera, media portretizon Palestinën si një pushtues-agresor ndërsa Izraeli portretizohet si një viktimë e shtypur dhe një entitet që thjesht mbrohet nga sulmet. Ky rrëfim joreal është infiltruar aq thellë në lajme dhe në rolin e përdorimit e përmbajtjeve vizuale mediale, saqë duhen disa përpjekje serioze për të mos iu nënshtruar fuqisë tërheqëse të këtyre trillimeve. Kjo është arsyeja pse, kur krijoni përmbajtje, është e rëndësishme të përdorni fjalë dhe koncepte në mënyrë strategjike. Prandaj, është thelbësore të përdoren fjalët dhe konceptet në mënyrë strategjike kur krijoni përmbajtje. Përndryshe, do të jetë e pamundur të shmanget përsëritja e diskursit të agjencive të themeluara të lajmeve dhe kopjimi i këtij realiteti imagjinar në rrjetin global të lajmeve.

Fakti që Anadolu Agency dhe TRT vendosën të ekspozojnë këtë realitet të trilluar dhe nuk ndoqën vijën e urdhrit të zakonshëm global të mediave qëndron pas faktit se "Jerusalem Post" publikoi analizën më 15 maj duke synuar Turqinë përmes AA-së dhe TRT-së. "Jerusalem Post" duket se është hutuar nga gazetaria objektive që i tregon të vërtetën botës, jo vetëm për të shërbyer si një kanal për përmbajtjen e rendit global të medias, funksioni kryesor i të cilit është të justifikojë pushtimin e territorit palestinez. Nga ana tjetër, e vërteta qëndron afër tyre. Sapo të heqin syzet e tyre "bojë okupimi" ata do të jenë në gjendje të shohin të vërtetën ashtu siç është, ata do të jenë në gjendje të shohin të vërtetën edhe për Palestinën.

Kompanitë e mediave sociale

Kompanitë e mediave sociale përbëjnë timonin e tretë. Izraeli ka bashkëpunuar me këto kompani përmes lidhjeve të tij globale dhe lobeve sioniste në mënyrë që të parandalojë qarkullimin e përmbajtjes anti-Izrael në mediat sociale. Shumë artikuj dhe fotografi që përshkruajnë krimet dhe vrasjet e Izraelit janë hequr nga qarkullimi në internet nga kompanitë e mediave sociale. Llogaritë që përshkruajnë masakrat e Izraelit kanë kufizuar tiparet e tyre të ndërveprimit dhe disa llogari janë mbyllur. Bashkëpunimi i ngushtë midis kompanive të mediave sociale dhe Izraelit padyshim që do të diskutohet më shumë në të ardhmen. Kufizimet dhe bot sulmet ndaj postimeve në gjuhën angleze spikasin si veçanërisht zbuluese të marrëdhënieve të Izraelit me kompanitë e mediave sociale. Pa dyshim, kjo analizë mund të zgjerohet në mënyrë të konsiderueshme në kontekstin e marrëdhënieve midis pronarëve të kompanive të mediave sociale dhe Izraelit dhe sionistëve.

AA dhe TRT përcjellin fakte

Në fund të fundit, duke ndërprerë rrjedhën e komunikimit, Izraeli shpreson të parandalojë që publiku botëror të mësojë për masakrat dhe krimet që ka kryer në territoret palestineze. Kjo është arsyeja pse po bën më të mirën për të heshtur mediat e lira dhe të pavarura. Kjo është arsyeja pse AA dhe TRT, të cilat punojnë për të siguruar që e drejta e publikut global të ruhet për informacion, janë duke u shënjestruar. Qëllimi i raportimit është të përcjellë informacionin sa më saktë që të jetë e mundur. Anadolu Agency dhe TRT synojnë të transmetojnë realitetin ashtu siç është, pa ekzagjerim ose diskriminim, dhe pa fshehur apo trilluar asgjë. Në këtë drejtim, kanë punuar për të mbrojtur të drejtën e bashkësisë ndërkombëtare për të qenë të informuar në lidhje me faktet. Kjo është arsyeja pse është shumë e pakëndshme për Izraelin që disa vendosin të shkojnë përtej gazetarisë "të ngulitur" të "gardianëve të rendit", të cilit Izraeli është mësuar prej kohësh.

(Autori është ligjërues në Fakultetin e Komunikimit të Universitetit Medipol të Stambollit. Ai është gjithashtu koordinator i botimeve në revistën politike dhe sociale Kriter).

*Opinionet e shprehura në këtë artikull janë të autorit dhe nuk pasqyrojnë domosdoshmërisht politikën editoriale të Anadolu Agency