استانبول/ خبرگزاری آناتولی

درحالی‌که ایران و حامیان منطقه‌ای این کشور با تحریم‌های اقتصادی در زمینه انتقال فرآورده‌های نفتی مواجه هستند طی یک ماه اخیر حداقل چندین نفتکش حاوی ده‌ها میلیون لیتر بنزین و دیگر سوخت‌ها توسط تهران به لبنان و سوریه ارسال شده است.

وبگاه «مشرق» وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روز شنبه 28 آگوست 2021 طی گزارشی ضمن دفاع از این اقدام تهران نوشت که «سومین کشتی ایرانی حامل سوخت به سوی لبنان حرکت کرد». چند روز پیشتر نیز دو کشتی حامل نفت ایران با عبور از کانال سوئز عازم بندر بانیاس سوریه و بیروت شده بودند.

به گزارش روزنامه «الأخبار» لبنان، شرکت «الأمانة» وابسته به حزب‌الله 29 میلیون لیتر گازوئیل را که طی روزهای آینده به بندر سوری خواهد رسید، توزیع خواهد کرد. شرکت ردیابی نفتکش‌ها «تانکر ترکرز» نیز از انتقال 33 هزار تن مواد سوختی ایران توسط نفتکش فاکسون به مقصد لبنان خبر داده است.

به گفته یکی از کارشناسان «نشنال‌نیوز» این میزان ( 33 هزار تن) گازوئیل تنها می‌تواند مشکل سه روز سوخت برای لبنان را حل کند. ریموند قاجار، وزیر موقت انرژی لبنان نیز گفته حزب‌الله برای واردات سوخت از ایران دولت ما را دور زده، چون مجوزی در این زمینه صادر نشده است.

این ماجرا ادامه دارد، چون حسن نصرالله دیروز در شبکه «المنار» حزب‌الله اعلام کرد: ''کشتی حامل سوخت از ایران رسید. آن را ارزان‌تر از قیمت خرید می‌‌فروشیم. این تخفیف را هدیه جمهوری اسلامی و حزب‌الله می‌دانیم. کشتی‌های بعدی نیز از مبدا ایران در راه است و سوخت خود را در بنادر سوریه تخلیه خواهند کرد.''

یکی دیگر از اهداف این اقدام، تامین سوخت رژیم اسد، به بهانه حمایت از مردم لبنان است. بهزاد احمدنیا، تحلیلگر حوزه نفت در کانال تلگرامش نوشته است: ''نفتکش‌های «داران» و «گلرو» با پرچم ایران از کانال سوئز عبور کرده و وارد مدیترانه شدند. این دو نفتکش حامل نفت خام برای سوریه هستند و ارتباطی با کاروان سوخت لبنان ندارند. جمهوری اسلامی در 7 سال گذشته با ارسال نفت رایگان از بشار اسد حمایت مالی کرده است. همه اینها در شرایطی ا‌ست که زمستان امسال ایران خود با بحران نفت و گاز و البته بی‌پولی روبرو خواهد شد.''

دکتر احمد زیدآبادی، کارشناس مسائل خاورمیانه هم تاکید کرده است: ''مسئولان جمهوری اسلامی بطور شفاف به مردم توضیح دهند که گازوئیل بارگیری‌شده و سایر محصولات نفتی که قرار است به لبنان صادر شود، تحت چه نوع قراردادی انجام می‌گیرد. آیا فروش است؟ اگر هست، دولت ورشکسته لبنان از چه منبعی می‌خواهد بهای آن را بپردازد؟ اگر هبه است با کدام مجوز، دارایی‌های مردمِ تحت فشار ایران به کشور دیگری اهدا می‌شود؟''

در همین راستا دکتر علی بیگدلی، پژوهشگر و استاد روابط بین‌الملل در دانشگاه و مولف چندین عنوان کتاب در گفت‌وگو با خبرنگار آناتولی اظهار داشت: ''دولت ایران از اول انقلاب هم دنبال این روش بود که الان متاسفانه حمایت‌های مالی به کشورهایی نظیر یمن هم کشیده شده و هزینه بسیار زیادی را به اقتصاد ایران تحمیل کرده است؛ آن‌ هم در شرایطی که شرایط اقتصادی در ایران مملو از گره‌های کور است و همچنین وضعیت معیشت مردم روز به روز تنگناهایی جدی‌تر را پیش روی خود می‌بیند. ارسال رایگان نفت و گاز به سوریه و لبنان و همچنین تامین مالی یمنی‌ها اقتصاد خُردشده ایران را بسیار آشفته‌تر کرده است.''

وی افزود: ''رهبران ارشد نظام ایران بارها تاکید کرده‌اند که طبق قانون اساسی همانند گذشته گروه‌های فلسطینی و غیره را مورد حمایت همه‌جانبه قرار خواهند داد. با توجه به اینکه ایران در شرایط طاقت‌فرسای تحریم به‌سر می‌برد، نمی‌توان اصرار به تداوم این روند را منطقی دانست. این کمک‌ها موجب شده ایران از نگاه بین‌الملل به عنوان حامی تروریست شناخته شود و در کنار مشکلات عدیده داخلی، در منطقه هم با چالش‌های زیادی مواجه شده و در مناسبات جهانی هم جایگاه مطلوبی نداشته باشد.''

او ادامه داد: ''موضع فعلی رژیم سوریه در قبال ایران نشانه بی‌نتیجه بودن روش ماست. ایران از سوریه حمایت همه‌جانبه انسانی و مالی در مقابل داعش کرد، اما‌ حال این کشور برای مبادلات اقتصادی به همکاری با دنیای عرب تمایل زیادی نشان می‌دهد. به قول معروف، سرِ ایران بی‌کلاه مانده است. عراق نیز که در روزهای دشوار، ایران را به‌عنوان همسایه‌ای می‌دید که از هیچ کمکی دریغ نمی‌کند، برای اینکه توتال را در مناطق نفتی کشورش مشغول کند به همکاری با غربی‌ها به‌خصوص فرانسه چراغ سبز نشان داده است.‌ اصرار تهران به ایجاد مناطق نفوذِ سیاسی و امنیتی موجب شده است تا اروپایی‌ها با محدود کردن مناسبات سیاسی و اقتصادی ایران در منطقه، تا حد زیادی برنامه‌ ایران‌ستیزی‌ خود را تحقق بخشند.''

این استاد روابط بین الملل در پایان راجع به تاثیر ارسال سوخت به لبنان و سوریه بر مذاکرات وین نیز گفت: ''گره کور برجام، بازنشدنی به‌نظر می‌رسد. دلیل آن نیز حمایت‌های امنیتی و مالی ایران از برخی کشورهای منطقه است. غرب می‌خواهد منازعه هسته‌ای در نهایت منجر به این شود که ایران حمایت از کشورهای حامی تروریسم را متوقف کند. اظهارنظرهای صریح آقایان ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبدالهیان (رئیس‌جمهور و وزیر امور خارجه) نشان می‌دهد که نظام ایران تصمیمی برای تغییر رویه خود ندارد. این مساله نگران‌کننده است، چون احتمال دارد احیای برجام در آینده به اندازه امروز برای آمریکایی‌ها مهم نباشد و تلاش‌هایی برای ائتلاف با رقبای ایران در خاورمیانه‌ انجام دهد. اصرار تصمیم‌گیران ارشد نظام ایران بر سیاست منطقه‌ای خود باعث شده است تا همه در‌های مذاکره سیاسی و راه‌حل‌های اقتصادی به روی ایران بسته شود.''