Dolar
32.37
Euro
35.00
Altın
2,233.04
ETH/USDT
3,551.90
BTC/USDT
70,237.00
BIST 100
9,085.81
Dünya, arşiv

Afganistan'ın yeni devlet başkanı Ahmadzai oldu

Afganistan'ın yeni devlet başkanı Eşref Gani Ahmadzai oldu.

21.09.2014 - Güncelleme : 21.09.2014
Afganistan'ın yeni devlet başkanı Ahmadzai oldu

KABİL

Afganistan'da Bağımsız Seçim Komisyonu, Eşref Gani Ahmadzai’nin ülkenin yeni devlet başkanı olduğunu açıkladı. 

Seçim Komisyonu Başkanı Ahmet Yusuf Nuristani, Ahmadzai'nin devlet başkanlığı seçiminin 14 Haziran'da yapılan ikinci turunu kazandığını söyledi.  

İkinci turda yarışan iki adayın kazandığı oyların yüzdesi ile ilgili bilgi vermeyen Nuristani, Ahmadzai ve Abdullah Abdullah'ın ulusal birlik hükümeti kurulması konusunda anlaşmaya varmasından duyduğu memnuniyeti de dile getirdi. 

Nuristani, seçim sürecinde verdiği destek için Birleşmiş Milletler'e teşekkür etti. 

Adaylar, iktidarın paylaşımı için anlaşma imzaladı

Devlet başkanı adayları Ahmadzai ve Abdullah, seçim sonuçların açıklanmasından birkaç saat önce iktidar paylaşımı ve ulusal birlik hükümeti kurulması için anlaşmaya varmıştı. 

Anlaşma, seçimin galibinin devlet başkanı olmasını, ikinci adayın ise başbakanınkine benzer yetkileri olan bir üst yönetici atamasını öngörüyor. Anlaşmaya göre yeni devlet başkanı, görevi devraldıktan sonra anayasanın değiştirilmesi için bir komisyon görevlendirecek. Bakanlıklar ise devlet başkanı ve üst yönetici tarafından eşit olarak belirlenecek. 

İlk turda en çok oyu alan iki aday Abdullah ile Ahmedzai'nin yarıştığı ve 14 Haziran'da düzenlenen ikinci tur seçime katılım oranı çok yüksek olmuş ve 8 milyondan fazla seçmen oy kullanılmıştı. Ancak Abdullah'ın seçimde hile yapıldığını iddia etmesi nedeniyle seçim süreci çıkmaza girmişti.

Abdullah ve Ahmedzai, daha sonra ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'nin girişimleriyle, seçimde kullanılan tüm oyların tekrar sayılması ve kazanan adayın ulusal birlik hükümetini oluşturması konusunda anlaşmış ve görüşmelere başlamıştı. 

AB ve NATO ulusal birlik hükümetini memnuniyetle karşıladı

Afganistan’da devlet başkanı adayları Abdullah Abdullah ile Eşref Gani Ahmedzai’nin ulusal birlik hükümeti kurulması için siyasi anlaşma sağlaması, NATO ve Avrupa Birliği (AB) tarafından memnuniyetle karşılandı.

NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen, yaptığı yazılı açıklamada, önemli zorluklara karşın her iki adayın da taahhütlerine bağlı kaldığının altını çizerek, “Şimdi gerçek bir siyasi ortaklık ruhu içinde sorumluluklarını üstlenmelerini ısrarla tavsiye ediyorum” ifadelerini kullandı.

Rasmussen, seçim sürecinin tamamlanmasını, yeni devlet başkanı atanmasını, ABD ve NATO ile imzalanması gereken güvenlik anlaşmalarının mümkün olan en kısa zamanda imzalanmasını beklediğini belirtti.

Rasmussen, bu anlaşmaların imzalanmasının Afganistan’ın istikrarı ve uluslararası toplumun desteğinin devamı için çok önemli olduğunu vurguladı.

AB Dış Eylem Servisi’nden (EEAS) yapılan açıklamada da Abdullah ve Ahmedzai arasında varılan anlaşmanın tüm Afganların çıkarına olan, barışçıl geçişi güvence altına aldığı tespiti yapılarak, “Şimdi tüm Afganlar için Afganistan’ın ciddi ekonomik ve güvenlikle ilgili zorluklarına karşı koymak amacıyla birleşme zamanı” ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, refah ve barış doğrultusunda gerekli reformların acilen uygulanması konusunda yeni Afgan hükümetiyle yakın işbirliği yürütmenin arzulandığı belirtildi.

Obama tebrik etti

ABD Başkanı Barack Obama, Afganistan’da ulusal birlik hükümeti kurulması için anlaşmaya varan, devlet başkanı seçilen Eşref Gani Ahmedzai ve seçimlerdeki rakibi Abdullah Abdullah’ı kutladı.

Beyaz Saray’ın açıklamasına göre, Obama, Ahmedzai ve Abdullah’la telefonda görüşerek ulusal birlik hükümetinin kurulması için varılan anlaşmadan dolayı kendilerini tebrik etti.

Liderlikleri ve Afganistan’ın ulusal çıkarlarını artırmak için ortaklığa gitmelerinden dolayı Gani ve Abdullah’a teşekkür eden Obama, ayrıca ABD’nin Afganistan’la olan stratejik ortaklığını ve yeni Afgan hükümetini desteklemeyi sürdürmeye yönelik taahhüdünü yeniden teyit etti.

ABD'den memnuniyet açıklaması

Beyaz Saray Sözcüsü Josh Earnest, yaptığı yazılı açıklamada, ABD’nin Abdullah ve Ahmedzai’nin ulusal birlik hükümeti kurulması noktasında vardıkları anlaşmayı alkışladığını bildirdi. Earnest, “İmzalanan bu siyasi anlaşma, Afganistan’ın siyasi krizinin sona erdirilmesine yardımcı olur ve bu yolda ileriye dönük güven tesis eder. Bu anlaşmayı destekliyoruz ve gelecek yönetimle çalışmaya hazır bulunuyoruz” ifadesini kullandı.

Afganistan halkının etkileyici ve meşru bir hükümeti hak ettiğini belirten Earnest, milyonlarca Afgan'ın Abdullah ve Ahmedzai için sandığa giderek tehlike ve tehditlere göğüs gerdiğini hatırlatarak, açıklamasında, “Bu anlaşma Afgan halkının kolektif kararlılığına riayet ediyor” değerlendirmesinde bulundu.

Earnest, varılan anlaşmanın Afganistan’da birlik ve istikrarın artırılması için önemli bir fırsata işaret ettiğine değinerek, siyasi, dini ve sivil toplum liderlerinin de aralarında bulunduğu tüm Afganlıları bu anlaşmayı desteklemeye çağırdıklarını belirtti.

Seçim sürecinin tamamlanmasını ve yeni devlet başkanının resmen işe başlamasını beklediklerini aktaran Earnest, istikrarlı bir Afganistan için ABD'nin taahhütlerini destekleyecek ve bu ülkeyle stratejik ortaklıklarını güçlendirecek İkili Güvenlik Anlaşması’nın ve NATO’nun “güçlerin durumu anlaşmasının” (SOFA) tamamlanmasını da umduklarını kaydetti. 

ABD Dışişleri Ahmedzai'yi kutladı

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Jen Psaki de yeni devlet başkanı seçilen Eşref Gani Ahmedzai’yi kutladıklarını bildirdi.

Psaki, yaptığı yazılı açıklamada, “Oluşturacakları ve birlikte çalışacakları Ulusal Birlik Hükümeti’nde Gani ve Abdullah Abdullah ile yakın bir ortaklık bekliyoruz” ifadesini kullandı.

Eşref Gani Ahmadzai

Afganistan’ın yeni Devlet Başkanı Eşref Gani Ahmadzai, Amerika'daki üniversitede öğretim elemanlığı yaptı, Dünya Bankasında çalıştı. 

Ahmadzai, 1949 yılında Afganistan’ın Logar kentinde doğdu. Afganistan’ın 2009 ve 2014 seçimlerinde devlet başkanlığı için aday oldu. 2002-2004 arasında  Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai hükumetinin Maliye Bakanı olarak görev yaptı.

Washingoton’da yayın yapan iki aylık küresel politika dergisi  Foreign Policy 2010 yılında Eşref Gani Ahmadzai’yi "dünyanın 100 düşünürü" listesine ekledi. Daha sona  2013 yılında  Prospect aylık ingiliz dergisi tarafından Ahmadzai’yi "dünyanın ikinci en etkili entelektüeli" olarak tanındı.

Ahmadzai kimdir?

Peştunların Ahmadzai kabilesinden olan Eşref Ghani Ahmadzai’in babası Şahpesend, 1980'li yıllarda Kabil'de nakliye şirketi işletiyordu. 

İlk ve orta öğrenimini Kabil'de bitirdi ve üniversite eğitimini devam etmek üzere Lübnan’a gitti ve orada Beyrut Amerikan Üniversitesinde eğitime başladı. Üniversite yıllarında Lübnanlı Roula ile tanıştı ve onunla evlendi.

Ahmadzai, Antropoloji dalında eğitim vermek için 1977'de Afganistan'a döndü. Ancak New York'taki Columbia Üniversitesinden burs kazanarak ABD’ye gitti. Bir yıl sonra Afganistan Demokratik Halk Partisi iktidara geldiği sırada aile üyelerinin birçoğu hapsedildiği için Eşref Gani Ahmadzai, ABD’de kalmayı tercih etti. Bu vesileyle Columbia Üniversitesinden “Kültürel Antropoloji” alanında "Üretilen ve Tesellüt: Afganistan, 1901-1747" adlı tezi ile doktora diplomasını aldı.

Ahmadzai ile Roula, çocukları Mari ve Tarık'ın Amerika'da doğması nedeniyle Amerikan vatandaşlığı aldı.

Dünya Bankasında çalıştı

Eşref Gani Ahmadzai, 1983'te mezun olduktan sonra, Berkeley'deki California Üniversitesinde öğretim elemanı olarak davet edildi. 1983-1991 yılları arasında Amerika Johns Hopkins Üniversitesinde eğitim verdi ve bu dönemde genellikle BBC Farsça ve Peştuca radyo yayınlarına uzman olarak katıldı.

Ahmadzai, 1991'de Dünya Bankasına bir antropolog olarak ekonomik planlarının insani boyutu konularında çalışmaya başladı ve Dünya Bankasının Doğu Asya, Güneydoğu Asya, Rusya, Çin ve Hindistan’daki programlarına katıldı.

Afganistan'a dönüşü

Devlet Başkanı Ahmadzai, 2001'de 11 Eylül saldırılarından sonra, Dünya Bankasındaki işine son vererek, haber programları ve gazetelerle çalıştı. 2002'de ise Afganistan’da BM Genel Sekreteri Özel Temsilcisi Ahdar El İbrahimi’nin Özel Danışmanı olarak seçildi. Bu kapsamda Ahmadzai’nin ana faaliyetleri, "Taliban’dan sonra Afganistan'da yeni hükümet için yol haritası çizilmesi, Bonn Anlaşması tasarısı, müzakerelerin yürütülmesi ve uygulanması" oldu.

Ahmadzai, Aralık 2001'den itibaren Afganistan'a döndü ve 1 Şubat 2002'de sırasıyla Afganistan Devlet Başkanı Hamid Karzai'in kıdemli danışmanı, Maliye Bakanı ve Uluslararası Yardım Başkoordinatörü olarak atandı.

Eşref Gani Ahmadzai, 2004'ten bu yana hükümet ile çalışmaktan kaçındı ve Kabil Üniversitesi Rektörü seçildi.

Ahmadzai, 2009 seçimlerinde aday oldu. Hamid Karzai, Abdullah Abdullah ve Ramazan Beşerdost’tan sonra oyların yüzde 3’ünü kazanarak dördüncü oldu. Ahmadzai, Hamid Karzai'nin ikinci dönem devlet başkanlığında, güvenlik sorumluluğunun yabancı güçlerden Afgan güçlerine intikalinden sorumlu yetkili olarak atandı.

Devlet başkanlığı seçimleri

Ahmadzai, Afganistan’ın 2009 yılındaki devlet başkanlığı seçimlerinde dördüncü sırada yer alırken, 2014 seçimlerinde oyların yüzde 37,6 alarak ikinci sırada yer aldı. Ancak seçimlerin ikinci turunda Abdullah Abdullah ile yarıştı ve ikinci turun ilk sonuçlarına göre Afgan halkının ona tahsis ettiği oyların yüzde 56.44’ünü kazandı.

İlk turda en çok oyu alan iki aday Abdullah Abdullah ile Eşref Gani Ahmedzai'nin yarıştığı ve 14 Haziran'da düzenlenen ikinci tur seçime katılım oranı çok yüksek oldu ve 8 milyondan fazla seçmen oy kullanıldı. Ancak Abdullah Abdullah'ın seçimde hile yapıldığını iddia etmesi nedeniyle seçim süreci çıkmaza girdi.

Adaylar Abdullah Abdullah ve Eşref Gani Ahmadzai, yolsuzluk iddialarının ardından, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin girişimleri sayesinde 14 Haziran 2014'te yapılan ikinci tur devlet başkanlığı seçiminde kullanılan tüm oyların tekrar sayımı ve kazanan adayın Ulusal Birlik Hükümeti kuracağı üzerinde anlaşma sağlandı. Böylece, onlarca yerel ve yabancı gözlemcinin izlediği sayım işleminde, BM’nin çok sayıda seçim uzmanı da bulundu.

Afganistan Devlet Başkanlığı seçimi adaylarından Abdullah Abdullah, "yolsuzlukla ortaya çıkan seçim sonucunu kabul etmeyeceğini" söyleyerek ikinci tur devlet başkanlığı seçiminde rakibi Eşref Gani Ahmadzai’nin "yolsuzluk yaparak daha fazla oy elde ettiğini" öne sürerek, seçim sonucunu kabul etmeyeceğini belirtti.

Ancak, devlet başkanı adayları Ahmadzai ve Abdullah, seçim sonuçlarının açıklanmasından birkaç saat önce iktidar paylaşımı ve Ulusal Birlik Hükümeti kurulması için anlaşmaya vardı.

Son olarak, Afganistan Seçim Komisyonu Başkanı Ahmed Yusuf Nuristani, 21 Eylül 2014'te düzenlediği basın toplantısında, Ahmadzai'nin devlet başkanlığı seçiminin 14 Haziran'da yapılan ikinci turunu kazandığını açıkladı bu doğrultuda Ahmadzai'nin rakibi Abdullah ise İcra Kurulu Başkanı olarak atandı.

Muhabir: Ayşe Aktaş, Mohammad Fahim Abed, Güven Özalp, Erkan Avcı

Anadolu Ajansı web sitesinde, AA Haber Akış Sistemi (HAS) üzerinden abonelere sunulan haberler, özetlenerek yayımlanmaktadır. Abonelik için lütfen iletişime geçiniz.
İlgili konular
Bu haberi paylaşın